Göreve gelen isimler için “yeni” sıfatını kullanmak çok mantıklı değil. Son 20 yılda göreve gelen 16. Merkez Hakem Kurulu ancak içlerinde ilk kez görev yapacak üç kişi var. Diğerleri başarısız bulunup gönderilmelerine müteakip, tekrar göreve çağırılan isimler.

Seçime kadar

Kurul, hakem camiasının neredeyse en tecrübeli isimlerinden oluşuyor. Eleştirecek olsam, birçok yönüyle bu kurulu eleştirebilirim. Ancak bu bir “geçiş” MHK’si. Bugünden itibaren tam 59 gün görev yapabilecekler. 17 Haziran’daki TFF başkanlık seçiminin olduğu gün görev süreleri TFF statüsüne göre son bulacak.

13 hakem dönecek

8 Mart kararları sonrası yaşanılan kaotik bir dönemin ardından göreve gelen bu MHK, tarihi bir sorumluluk üstlenmiş durumda. Ferhat Gündoğdu döneminde karpuz gibi ortadan bölünen hakem camiasını kısa sürede toparlamak zorundalar. Başkan dahil kurulda yer alan en az 7 üyenin, 8 Mart kararları karşı olduklarını ve desteklemediklerini biliyorum. Dolayısıyla bu değişimle birlikte Tahkim Kurulu kararının uygulanacağını ve görev alamayan hakemlerin, görevlerine döneceğini tahmin ediyorum.

Sabri Çelik (63 Yaşında-5. Kez)

Asıl mesleği öğretmenlik olan Sabri Çelik, daha önce Bülent Yavuz ve Hilmi Ok başkanlığındaki kurullarda üye olarak görev yapmıştı. 3. Kez Başkanlık görevine getirilen Çelik, 2018-2019 sezonunun son dört ayı için yine bir geçiş MHK başkanı olarak göreve getirilmişti. Uzun yıllara dayanan yönetici tecrübesine sahip Çelik’in, 8 Mart hakem kararlarını kabul etmediği ve desteklemediği biliniyor. Tecrübesini ve camianın kendisini olan güvenini kullanarak, yaşanılan çalkantılı süreçten hakem camiasını çıkartması en büyük başarısı olacaktır. Görev süresi çok kısa olduğu için Ondan plan/proje geliştirmesini beklemek yersiz olur.

Muhittin Boşat (61 Yaşında-3.Kez)

Üçüncü kez başkanlık koltuğuna oturan Sabri Çelik’in, vazgeçemediği isimlerden. Tüm başkanlık dönemlerinde birlikte çalıştığı bir isim. Memuriyeti devam ediyor. 2003 yılı sonunda hakemliği bıraktı. Geçmişte FIFA hakemliği, gözlemcilik, mentörlük gibi görevlerde bulunan Boşat, bir dönem basında da yer aldı. Olimpiyat stadında yönettiği Galatasaray-Fenerbahçe maçında Luciano’nun eline gelen topta penaltı vermediği için hayli eleştirilen Boşat, o sürecin devamında hakemliği bırakmıştı. Kurulda Sabri Çelik’in en yakınındaki isimlerden birisi olması bekleniyor.

Murat Ilgaz (63.Yaşında-4.Kez)

Emekli Binbaşı olan Murat Ilgaz Süper Lig’de ve FIFA’da gözlemcilik görevini sürdürürken bu göreve getirildi. Gelmiş geçmiş Türk futbolunun en kariyerli gözlemcisi durumunda. Avrupa Ligi ve Şampiyonlar Ligi’nde yarı final maçlarında gözlemcilik yapan Murat Ilgaz, kıtalararası Play-Off Dünya Kupası eleme maçında da (Honduras-Avustralya) görev yaptı. 2020 Avrupa Şampiyonasında da üç grup maçında ve bir çeyrek final maçında hakem gözlemcisi olarak görev yaparak Türk hakemlik tarihine geçti.

Erol Ersoy (60 Yaşında-4.Kez)

Emekli Astsubay olan ve şimdilerde ticaret de yapan Erol Ersoy, Süper Lig ve FIFA gözlemcisi. İstifa eden Serdar Tatlı komitesinde de yer alan Ersoy, 175 gün sonra tekrar kurula dönmüş oldu. Türkiye onu, 10 Mart 2001 tarihinde Galatasaray ile Gençlerbirliği arasında oynanan ve Hagi’ye gösterdiği kırmızı kartla hatırlıyor. Ersoy bu maçın ardından Galatasaraylı Hagi’yi, kendisine hakaret ettiği, tükürdüğü ve vurduğunu iddia ederek mahkemeye vermişti. Mahkeme sonunda Hagi, 17 ay hapis cezası almıştı. Bu cezası ertelenen ünlü futbolcu Hagi ile yaşadığı bu süreç Ersoy’un, hakemliğinin sekteye uğramasına sebep olmuştu.

Orhan Erdemir (58 Yaşında-2.Kez)

Eski FIFA hakemi olan Orhan Erdemir, Süper Lig gözlemcisi ve FIFA gözlemcisi olarak görev yapıyordu. Ticaretle uğraşan Erdemir, 2006 yılının başında henüz önünde üç yılı varken Levent Bıçakçı federasyonuyla ters düşerek hakemliği bıraktı. Avrupa Şampiyonasında düdük çalma hayali kurarken 2002’de FIFA listesinden çıkartılmıştı. 2000 senesinde oynanan Fiorentina-Tirol UEFA Kupası maçında İtalyan ekibini çalıştıran Fatih Terim’i oyundan atarak tribüne gönderen Orhan Erdemir, sonraki yıllarda: “Fatih Terim senin hakemliğini bitireceğim dedi bana ve bitti hakemliğim…” diye açıklama yapmıştı.

Hikmet Öksüzoğlu (64 Yaşında-6.Kez)

Trabzon Bölgesi eski hakemlerinden Öksüzoğlu 6.kez MHK üyesi olarak göreve getirildi. Yakın zamanda istifa eden, Serdar Tatlı ve Ferhat Gündoğdu MHK’lerinde de yer alan Öksüzoğlu, 3 başkanla da üst üste çalışmış olacak. Emekli öğretmen olan Öksüzoğlu’nun yazdığı kitaplar, Millî Eğitim Bakanlığı’nda ders kitabı olarak okutuluyor. Bir dönem Trabzonspor kongre üyesi de olan Öksüzoğlu, kurullarda en çok görev alan üye konumunda.

İsmet Arzuman (57 Yaşında-1.Kez)

Kurulda ilk kez görev yapacak olan İsmet Arzuman, daha önce FIFA hakemliği yapmıştı. 2008 yılında hakemliği bıraktıktan sonra ilk kez camiaya dönüyor. Hasan Doğan federasyonu zamanında düdüğü astırılan hakemlerdendi. Yönettiği Fenerbahçe-Beşiktaş derbisinde yaşadıklarıyla hatırlanıyor. Maçın son saniyelerinde Bobo-Gökhan Gönül mücadelesinde faul düdüğü çalmış, düdüğü duymayan oyuncular maça devam etmiş ve Beşiktaş gol atmıştı. Arzuman’ın bu golü iptal etmesiyle başlayan tartışmalar, Arzuman’a düdüğü astırılana kadar devam etmişti.

Dursun Cumali Sucu (63 Yaş-1.Kez)

Daha önce Temsilciler Kurulu üyeliği de yapmış olan Dursun Cumali Sucu’nun ilk MHK deneyimi olacak. Süper Lig hakemliği tecrübesi bulunmayan Sucu, TFFHGD yönetimlerinde de bulundu. Bir dönem Malatya’da Yeşilyurt Belediye Spor Klübü başkanlığı da yapan Sucu, Malatya bölgesi gözlemcisiydi.

İbrahim Çınar (…Yaş-1.Kez)

2000’li yıllarda kısa bir süre Süper Lig hakemliği yapan Çınar, o dönem asker hakemlerin ligden çekilmesiyle hakemliği bırakmak zorunda kalmıştı. Bölgesel Hakem Kurulu üyeliği görevinde bulunan ve alt liglerde gözlemcilik yapan Çınar, istifa eden Ferhat Gündoğdu ile hakemlikte devre arkadaşıydı.

Gündoğdu başkanlığında, 173 gün görev yapan ve Türk hakemliğine çok büyük zarar verdiğine inandığım Merkez Hakem Kurulu, dün itibarıyla görevinden ayrıldı. Bu ayrılık benim için sürpriz olmadı. Bekliyordum... Hatta geç kaldığı fikrindeyim. Çünkü Gündoğdu’nun görevde kaldığı her gün, Türk hakemliğindeki çatlak daha da büyüyordu. 8 Mart tarihi sonun başlangıcıydı aslında. Bu ateşe kar dayanmayacağı belliydi. Operasyonunun ertesinde, o kadar çok şey yaşandı ki, Gündoğdu’nun 35 gün bile direnmesi şaşırtıcıydı. Şu aşağıda sıraladığım hadiseler, ayrılığın adım adım geldiğini gösteriyordu ama Gündoğdu bu mesajı bir türlü alamıyordu.

26 MART: Gündoğdu’nun 8 Mart operasyonunda aldığı kararlar Tahkim Kurulu’ndan döndü.

30 MART: TFF Başkanvekili Mehmet Baykan istifa etti.

4 NiSAN: TFF Başkanı Sayın Nihat Özdemir istifa etti.

4 NiSAN: MHK danışmanı, Hollandalı Eğitimci Uilenberg görevi bıraktığını duyurdu ve her bir cümlesi “Gülle gibi” bir açıklama yayınladı.

5 NiSAN: TFF Yönetim kurulu üyeleri Alkın Kalkavan ve Erhan Kamışlı istifa etti.

Gündeminde istifa yoktu!

Yazının başından itibaren “istifa”yerine “ayrılık” kelimesini kullanıyorum. Bunu şunun için yapıyorum: Bunca yaşanana ve ilgililerin tek tek istifasına rağmen Gündoğdu’nun gündeminde “istifa” yoktu. O göreve devam etme arzusundaydı. Hatta “istifa” haberinin ajanslara düştüğü saatlerde, Riva’da ekibiyle birlikte önümüzdeki sezonun planlamasını yapıyordu.

Tahkim Kurulu kararıyla geri dönen 13 hakeme zaten görev verilmiyordu. Bu 13 hakemi dışarıda bırakmak için yeni bir talimat hazırlanıyordu. Gündoğdu’nun istifası, Ferhat Gündoğdu’ya da sürpriz oldu!

59 günlük MHK geliyor

Gündoğdu’nun ayrılığı sonrası, TFF yetkilileri Sabri Çelik’le iletişime geçtiler ve kendisine görev teklif ettiler.

Belki de siz bu satırları okurken, yeni MHK Başkanı ve üyeleri açıklanmış olacak. Göreve gelecek yeni kurulun görev süresi, TFF Ana Statüsüne göre tam olarak 59 gün. 16 Haziran’da yapılacak TFF seçiminin olduğu gün, MHK‘nın de görevi son bulacak. Dolayısıyla yeni gelen MHK, bir geçiş MHK’si olacak. Daha önce de bu görevi 3 aylık bir süre için kabul etmiş olan Çelik, tekrar göreve gelecek olursa 2 ay görev yapacak.

13 hakem hazır dönüyor!

Benim bildiğim Sabri Çelik, 8 Mart operasyonundan oldukça rahatsız. Bu operasyonu tasvip etmiyor ve şiddetle karşı çıkıyor. Dolayısıyla beklentim şu ki, dışarda kalan 13 hakemle ilgili uygulanmayan Tahkim Kurulu kararı uygulamaya konulacak ve her şey 8 Mart öncesine dönecek. Dışarda bırakılan hakemlerin her an görev alacakmış gibi antrenman yaptıklarını ve kendilerini hazır tuttuklarını biliyoruz. Sabri Çelik, MHK’nin başına geçecek olursa kısa ama tarihi bir görev üstlenecekmiş gibi duruyor!

Dün akşam oynanan maçın hakemi Arda Kardeşler, maç süresince kritik karar vermek zorunda kalmadı. Bazı faul ve kart hataları yapsa da oyunun gidişatını etkileyecek hatalı bir kararı olmadı. Oyuncular da iyi niyetliydi ve hakemlerin işini kolaylaştırdılar. Arada cılız penaltı beklentileri oldu ama hakem bu pozisyonlarda yanılmadılar.

37. dakikada Giresunlu oyuncuların penaltı beklentisi oldu. Vida’nın kolları doğal konumdaydı. Topun, Vida’nın koluna gelip gelmediği de çok belli olmuyor. Top eline temas ediyor olsa bile yine de penaltı olacak bir pozisyon değildi.

52. dakikada bu kez Beşiktaşlılar penaltı beklediler. Alex’in yerde kaldığı pozisyonda Giresunlu savunma oyuncusunun herhangi bir müdahalesi yoktu. Hakemin devam kararı doğruydu.

21'de Zajc’ın attığı golün öncesinde Rossi ofsayttaydı ve yardımcı hakem yanılmadı. Golün iptali doğruydu. 68'de Göztepe'de korner atmak için hazırlanan Berkan, kendisine atılan bir yabancı cismi şiddetli bir şekilde Fenerbahçe tribünlere fırlattı. Tribünler de bunun üzerine sahaya yabancı madde yağdırdı. Berkan, bu davranışından dolayı kırmızı görmeliydi.

81'de Moubandje’nin Rossi’ye ceza sahasında bir müdahalesi oldu. VAR uyarısı sonrası hakem izleyip, doğru bir penaltı kararı verdi. Ancak Göztepeli oyuncu bu faulü topla oynama niyetiyle yapmıştı. Dolayısıyla direkt kırmızı kart hatalıydı.

Bu maçın Video Yardımcı Hakemi açıklandığında şaşırdığımı ifade etmeliyim. Erkan Engin Trabzonspor’un son 5 maçında 4. kez VA R olarak atandı. Dünyanın hiçbir yerinde bir hakemin, bir takımın maçına bu kadar sık atandığına şahit olmazsınız. Sadece bizim ülkemize mahsus atamalar yapılıyor ve hem hakemi hem de sistemi sorgulanır hale getiriyor.

Maçta tartışmalı tek bir pozisyon yaşandı...

45+1. dakikada Levent, Yusuf’un müdahalesi ile yerde kaldı. Hakem yardımcı hakeminin uyarısıyla pozisyonun ceza sahası içerisinde olduğunu işaret ederek, penaltı kararı verdi. VAR devreye girdi ve pozisyonun ceza sahası dışında olduğunu hakeme iletti ve doğru şekilde penaltı iptal edildi. Ancak bu pozisyonda Yusuf, Levent’e faulü yaptığında fotoğrafı çekerseniz; Levent’in bariz gol şansına sahip olduğunu görürsünüz. Top Levent’in kontrolünde ve kurtulduğu anda tek vuruşta gol yapma şansı var. Bana göre Yusuf’a kırmızı kart çıksa daha doğru olurdu.

Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında hakemlerin en çok zorlandıkları konu hep maç kontrolü olmuştur. Oyuncuların rakibe ve hakeme saygılı davranmaları hakem açısından büyük şanstı. Buna rağmen hakemi oyun kontrolünü 90 dakika elinde tuttuğu için kutlamalıyız. İlk yarıda Serdar, Marcao ve Babel ’e çıkan sarı kartlar doğruydu. İlk yarı problemsiz tamamlandı diyebiliriz. 49. dakikada Galatasaray ceza sahası içinde Babel ’in Crespo’ya arkadan küçük bir şarjı var. Crespo bence kendini kolay yere bırakıyor, hakemin devam kararı doğru. 54’te Marcao ’nun Mert Hakan’a müdahalesi temizdi, faul yoktu. Mert Hakan abartılı şekilde kendini yere atıp, sonraki agresif davranışlarına çıkan sarı kart da doğruydu. 62. dakikada İrfan Can ’ın Kerem ’e faulü sınırdaydı. Ben de hakem gibi sarı kartın yeterli olduğu fikrindeyim.

Gol iptali doğruydu

Bence hakem açısından en kritik dakika 68. dakikaydı... Serdar'ın golü öncesi Taylan yerde kalarak faul beklemişti. Golden önce Serdar, rakibini yaklaştırmamak için Taylan ’ın formasından tutuyor. Bu adil bir mücadele değil. O mücadele sırasında formayı tuttuğu kolu dikkatsizce yükselerek Taylan ’ın çenesine çarpıyor. Burada bir faul var. Devamı da gol oluyor. Bu golün verilmeyip, faul verilmesi gerekirdi. 74. dakikada ceza sahasında top Nelson ’un koluna çarpıyor. Burada bir oynamadan söz edemeyiz. Bu bir çarpma ve devam kararı doğru. 86. dakikada Halil ’in koluna gelen topu doğrudan kaleye göndermesinde yardımcı hakemin elle oynama tespiti doğruydu. Golün iptal edilmesi gerekiyordu, öyle de oldu.

Maçın hakemi Erkan Özdamar, hata yapmasına rağmen üst üste görev alan hakemlerimizden. Dün akşam rahat geçen maçta kendisine çok az iş düştü. O dönemlerde de doğru kararlar verebilmekten uzaktı. Faul standardı yoktu. Kartlarında hata yaptı.

Maçın ilk yarısının uzatma dakikalarında Ertuğrul’un Nwaakame’ye sert bir müdahalesi oldu. Hakem önce avantaj oynattı, oyun durduğunda Ertuğrul’a sarı kartını gösterdi. Bence pozisyonda sarı değil kırmızı kart çıkmalıydı. Ertuğrul rakibinin bilekten daha üstüne, kramponunun vidalarıyla acımasızca basıyor.

Trabzonsporlu oyuncunun bileğinin esnediği ve bir güç transferinin olduğu görüntülerde çok açık. Bu bir ciddi faullü oyun ve kırmızı kart gerekirdi. 54.dakikada ev sahibi takımın ofsayt gerekçesiyle iptal edilen golünde hakemler hata yapmadı. Pozisyon ofsayttı.

Çarşamba günü bu sütunlarda, “Mantıklı bir atama olursa, derbinin hakemi Halil Umut Meler olur.” diye yazmıştım. “Gündoğdu’nun; akla, mantığa uymayan o kadar çok uygulaması oldu ki, olmayacaklar içinden, en olmayacak hakemi bulup bu maça atayabilir.” diyerek de yazımı bitirmiştim. Gündoğdu yine yanıltmadı! Geçtiğimiz hafta Kayserispor- Fenerbahçe maçını yöneten Atilla Karaoğlan’ı, Fenerbahçe- Galatasaray maçına atadı.

Dünyanın hiçbir yerinde, bu rutinde bir atama olmaz/olamaz. Oluyorsa, orada çok büyük bir iş bilmezlik, son anda değiştirilmek zorunda kalınmış bir karar ya da kabul edilemeyecek bir plansızlık vardır. Gündoğdu’nun bulunduğu makam, bu sıraladığım olumsuzlukları taşıyabilecek bir makam değildir! Serdar Tatlı’nın, Beşiktaş ve Galatasaray’ın maçlarına üst üste aynı hakemi atadığı akıllara gelebilir. O dönem, Tatlı ve iki kulüp arasında hakem tartışmaları üzerinden bir gerginlik vardı.

O atamalar da kabul görmemiş ve iş Serdar Tatlı’nın istifasını istemeye kadar gitmişti. Hatta şu an MHK’da olan iki üye bizzat beni arayarak, üst üste aynı hakemi aynı takımın maçına atamanın “Büyük fiyasko!” olduğundan bahsetmişlerdi. Tatlı’yı bu işi bilmemekle ve ortamı germekle suçlamışlardı! 3 hafta önce oynanan Galatasaray-Beşiktaş derbisinde performansı fazlaca eleştirilen ve iki takımın da tepkisini çeken Karaoğlan, geçtiğimiz hafta Kayserispor-Fenerbahçe maçında da atması gereken oyuncuyu sahada tutmuştu.

Performans olarak gerilerde, atama prensibine uymayan, yönettiği maçlarda özellikle kart gösterme konusunda canının istediği gibi hareket eden Karaoğlan’ın; bu maçın altından kolaylıkla kalkabileceğini tahmin etmiyorum.