Testi pozitif çıkan hakemler varken, yıpranan genç hakemler de zorlu maçlar için güven vermiyor. Dolayısıyla MHK haklı olarak dümeni tecrübeli isimlere kırıyor. Çakır 6 Şubat’ta yönettiği Fenerbahçe-Galatasaray derbisiyle birlikte, o günden bugüne kadar 8 maçta görevlendirilmiş. Bu 8 maçın 7 tanesi dört büyük maçı… Bu hafta da Başakşehir-Fenerbahçe maçında. Yani neredeyse her hafta bir başka zorlu maçta.

İyileşir iyileşmez sahada

Diğer yandan Galatasaray’ın maçında da bir diğer tecrübeli isim Fırat Aydınus var. Onun da durumu Özkahya’dan ya da Çakır’dan farklı değil. Tam 1 ay sonra hakemliğe veda edecek ama hala zor maçların aranan ismi. İki hafta önce atandığı Galatasaray maçını testi pozitif çıktığı için yönetememişti. O hafta epeyce gündem olmuştu. Belli ki MHK, “Geri adım attılar!” denilmesin diye iyileşir iyileşmez ilk Galatasaray maçına tekrar atadı.

Küçük de en iyisiydi

Trabzonspor maçına atanan Zorbay Küçük’ün geçtiğimiz haftanın en iyisi olduğunu hatırlatmak isterim. Denizlispor-Erzurumspor gibi düşme hattının kader maçına da yine tecrübelilerden Halil Umut Meler atanmış.

İlk yarıda da yönettiği ve eleştirildiği Ankaragücü-Beşiktaş maçından bu yana 12 karşılaşmaya atanan Özkahya, bu süreçte 4. kez Beşiktaş’ın maçında görevlendiriliyor. Onun için zor bir 90 dakika olacak ama tecrübesi bu zorluğun altından kalkabilecek seviyede.

Neredeyse her gün maç var ve MHK, sürekli oynanan bu maçlara hakem bulmak zorunda. Pandemi koşulları ve pozitif çıkan hakemleri de eklediğinizde MHK’nın geniş bir hareket alanı kalmıyor. MHK’nın gençleştirme ve yeni yüzleri sahaya sürme planı sekteye uğrayınca zorunlu da olsa rota tecrübeli isimlere döndü. En çok yük de Özkahya’ya biniyor. İlk yarıda da yönettiği ve eleştirildiği Ankaragücü-Beşiktaş maçıyla birlikte o günden bu haftaya kadar ligde 12 maça atanan Özkahya, bu 12 hafta süresinde 4. kez Beşiktaş’ın maçında görevlendiriliyor. Bu sürede 2 Galatasaray, 3 kez de Fenerbahçe maçı yönetmiş. Görünen o ki; bir maksada yönelik değil, yeterli hakem kalitesine ulaşılamadığı için belli hakemler sıklıkla belli maçlara çıkmak zorunda kalıyor.

Arslanboğa’nın arkasındalar!

Özkahya, son yönettiği Yeni Malatyaspor-Fenebahçe maçı sonrası Fenerbahçe cephesinin tepkisini almıştı. Daha önce yönettiği Beşiktaş maçlarında da Beşiktaşlılar yönetiminden mutlu olmamıştı. Kısaca hakem açısından zor bir maç olacak ama Özkahya’nın Türkiye ve Avrupa’daki tecrübesi bu zorluğun altından kalkabilecek seviyede. Kısmen açıklanan 34. hafta maçlarında dikkatimi çeken konu, Suat Arslanboğa’ya MHK tarafından maç verilmesi oldu. Galatasaray Başkanı Sayın Mustafa Cengiz’in açıklamalarının üzerine yapılan bu atama, ‘Biz Arslanboğa’nın verdiği kararların arkasındayız!’ anlamı taşıyor.

39'da Dicko’nun golünde Djilobodji’nin Szalai’ye faulü yok. Sadece elini koyuyor ama çekmiyor-itmiyor. Gol kararı verilmeliydi. Maxim'in golünde ise isterlerse pozisyon 100 kamerayla çekilsin sadece gol çizgisi kamerasından izleyerek bir karar çıkabilir.

Hakemlerin tartışılabilecek kararları oldu. 6. dakikada İrfan Can, Morais’in bileğine bastı. Bu tarz müdahalelerde her zaman acımasızlık ve yaralayıcılık aramamız lazım. İrfan Can’ın basmasında şiddet ve yoğunluk yok. Hakem sarı kart verse yeterli olurdu. 1 dakika sonrasında Morais topu uzaklaştırdıktan sonra, kramponun vidalarıyla İrfan Can’a bir müdahalede bulunuyor. Yorumum bu pozisyon için de geçerli. Şiddet ve yoğunluğun sınırda olduğu bir darbe. Sarı kart burada da uygun olurdu.

Gol çizgisi gelmeli!

39'da Dicko’nun golünde Djilobodji’nin Szalai’ye faulü yok. Sadece elini koyuyor ama çekmiyor-itmiyor. Gol kararı verilmeliydi. Bu pozisyona VAR’ın karışma şansının olmadığını da belirtmeliyim. 66'da Maxim’in serbest vuruşunda VAR müdahalesi sonucu gol kararı verildi. Maç isterse 100 kamerayla çekilsin, fark etmez. Bu pozisyona sadece gol çizgisi kamerasından izleyerek karar verilebilir. Burada goldü/değildi diye ahkam kesmek yerine teknik olarak nasıl değerlendirebileceğimizi yazıyorum. Maliyeti bizim ligimiz için çok düşük olan “Gol Çizgisi Teknolojisi” bir an evvel ligimize de getirilmeli.

Dün oynanan maç, hakem ekibi açısından sorunsuz tamamlandı. Birkaç pozisyon dışında hakemlerin çok zorlanacağı 90 dakika olmadı. Maçın hakemi Yaşar Kemal Uğurlu’yu göstermediği bir ya da iki tane sarı kartla eleştirebiliriz. Ama bu seviyedeki bir maç için yapılmış olan 1-2 sarı kart hatası bence çok önemli değil. Maçta hakem açısından konuşulabilecek iki tane pozisyon var. İlki maçın 8.dakikasında ceza sahası içinde Vida’nın koluna temas eden topla ilgili. Bu pozisyonda Erzurumsporlular penaltı beklediler ancak Vida’nın kolları doğal konumdaydı bu pozisyonda oyunun devam etmesi doğruydu.

Golde el var ama...

Diğer önemli pozisyon da 67. dakikada Beşiktaş’ın attığı 3. gol öncesi Cenk’in topu koluyla düzelttiği pozisyondu. Ghezzal’ın attığı golden önce Cenk topu koluyla düzeltti. Burada bir elle oynama kararı verilmesi gerekirdi. Ancak Yaşar Kemal Uğurlu bu elle oynamayı göremedi ve oyunu devam ettirdi. Bu pozisyonda Cenk elle oynadıktan sonra top tekrar Erzurumsporlu oyunculara geçtiği için video yardımcı hakem bu pozisyona VAR protokolü gereği müdahale edemedi.

Dün oynanan maçta o kadar çok hakem kararı oldu ki... Sadece bu maçın görüntülerinden bir hakem semineri çıkar. Hakemler açısından çok zor maç oldu. Uzun süre tartışılabilecek kararlara imza attılar. 10. dakikada Ryan Babel’in topu elle düzelttiği için Galatasaray’ın golünün iptali doğruydu. 19’da Lens’in Yedlin’in bileğine bastığı pozisyonda, Yedlin sakatlanarak çıkmak zorunda kaldı. Oyun Kuralları’na göre aşırı güç kullanımı ve acımasızlık içeren müdahaleler kırmızı kartı gerektirir.

Lens’in hareketi masum değil

Ancak bu tür pozisyonlar için MHK’nin özel talimatı var: “Topa sahip olan oyuncu, kontrolündeki topa vurduktan sonra, uzanan ayağının rakibe gelmesi durumunda, bunun kaza olarak değerlendirilmesini ve faul çalınmamasını istiyor.” Dolayısıyla hakemin faul değerlendirmesi yapmaması ve kart çıkartmaması verilen eğitimlere göre doğruydu. Şahsi fikrimi sorarsanız, her oyuncu yaptığı eylemin sonucundan sorumludur ve bu yaptığının bir cezası olması gerekir. Lens’in hareketi masum kabul edilemez.

Donk atılacaktı...

77’de Donk’un rakibine yaptığı hamleye Hakem Palabıyık, faul çalmadı. VAR devreye girdi ve Donk’a kırmızı kart çıktı. Pozisyonu kare kare analiz edersek, Donk’un kramponunun temas ettiği yer rakibinin hassas ve en korunmasız yeri. Buna rağmen müdahalede tam bir yoğunluk yok. Sınırda bir hareket. Hakemin pozisyona faul çalmaması pozisyonu göremediğini gösteriyor. Dolayısıyla gözden kaçan önemli bir ihlal olması dolayısıyla VAR’ın devreye girmesi kabul edilebilir. Sarı kart da çıksa Donk atılacaktı. 86’da Palabıyık’ın çaldığı penaltıya, “basit bir temas” diyenler olabilir. Bence Balkovec, rakibini itiyor ve Kerem hareketli olduğu için dengesini kaybederek düşürüyor. Neticede sana göre, bana göre bir pozisyona VAR devreye girmemeliydi ve penaltı ile kırmızı kart iptal edilmemeliydi. 90+5’de bence Luyindama’nın Mevlüt’ün yüzüne gelen kolu, penaltıyı gerektiriyordu.

MHK 34. haftada da nispeten gerginliklerden uzakta kalmayı tercih etmiş. Zirvedeki dört takımın maçına; kariyer, tecrübe ve son haftalardaki performansları ölçüsünde en üstteki hakemlerini atamış. MHK bu atamalarıyla zirveyi sağlama almak istemiş! Ateş hattını ise biraz gevşek bırakmışlar.

Takımların olduğu kadar; MHK ve hakemlerin de sıkı mesaisi devam ediyor. Neredeyse her gün maç oynanan lige, böyle bir ortamda hakem yetiştirmek de çok kolay olmuyor. 32. haftada yaşanan gereksiz atama gerginliği sonrası, MHK 33. hafta atamalarında olduğu gibi 34. haftada da nispeten gerginliklerden uzakta kalmayı tercih etmiş.

Daha önce çokça yönettiler

Zirvedeki dört takımın maçına; kariyer, tecrübe ve son haftalardaki performansları ölçüsünde en üstteki hakemlerini atamış. Bu isimler, bu zorluktaki maçları daha önce sıklıkla yönetmiş, ligimizin önemli isimleri. Geçmiş maçlarda yaşanan hakem hatalarından yola çıkarak atamayı eleştirmeye kalkarsak, bu maçlara atanacak hakem bulamayız. Benim penceremden şunu söyleyebilirim: “MHK bu atamalarıyla zirveyi sağlama almak istemiş!”

Gerekli reaksiyonu gösteremeyebilirler!

Koronavirüs testi pozitif olan ve sakatlıkları bulunan hakemlerin MHK’nın elini zora soktuğunu kabul ediyorum. Ancak ne olursa olsun, zirveyi bu kadar sağlama aldıkları haftada, düşme potasını bu kadar gevşek bırakmasalardı daha iyi olurdu diye düşünüyorum. Kritik sıralarda bulunan takımların maçlarında düdük çalacak; Bahattin Şimşek, Serkan Tokat, Yasin Kol ve Tugay Kaan Numanoğlu’nu kariyer, tecrübe ve performans olarak değerlendirdiğimde; bu maçlarda yaşanacak zorluklara gerekli oranda reaksiyon gösterebileceklerinden şüpheliyim.

Gözlemci ve temsilciler de aşılanmalı

Bu yazım vesilesiyle de bir çağrıda bulunmak istiyorum. Sayın TFF Başkanımız Nihat Özdemir’in girişimleriyle hakemlerimiz aşılanmaya başladı. Şu anda aktif en üst ligde 3 hakemimizin testinin pozitif olduğunu biliyoruz. Bu rahatsızlığı geçiren hakemlerin sayısı üst ligde 20’yi geçti. Hakemlere kalan sürede rahat nefes aldıracak bu adım çok olumlu. Maçlarda, hakemler gibi aynı riski taşıyan gözlemcilerimiz ve temsilcilerimiz de var. Hatta çoğunluğu 60 yaş üzeri oldukları için aşılandılar. Kalan çok az sayıdaki gözlemci ve temsilcinin de kapsama alınması yerinde bir adım olacaktır.

Karşılaşmada iki kritik pozisyon vardı. İkinci yarının 53. dakikasında Malatya atağında Fenerbahçe'nin ceza sahasına gelen ortada Semih'in kafa vuruşunda top, yere düşen Samatta'nın koluna temas etti. Bir oyuncunun yere düşerken kolunun açılması, topun ona çarpması sonrası devam kararı verilmesi normaldi. Mücadelenin uzatma dakikalarında Fenerbahçe'den Mame Thiam ile Malatya'dan Eric Ndizeye kafaya çıkıyorlar. Ndizeye, topa doğru hamle yapmak isterken Thiam'dan güç alarak kafaya çıkmaya çalıştı. Hakem Halis Özkahya doğru yerde ve doğru açıdan pozisyonu izlemesine rağmen devam kararı verdi. Ve pozisyon, VAR'a kadar gitmedi! Ancak burada doğru olan net penaltının verilmesiydi.

Ümit Öztürk’ün maç genelinde fazla problem yaşayacağı pozisyon olmadı. Oyuncular iyi niyetliydiler ve futbola odaklanmışlardı. Bu durum hakem ekibinin işini fazlasıyla kolaylaştırdı. Faul standardı yerindeydi ancak önemli kart hataları yaptı. 9’da Atiba’nın Bareiro’nun yüzüne gelen dirseğine sarı kart çıkmalıydı. 23’te Salih’in itirazdan, 26’da Atiba’nın sportmenliğe aykırı faulünden gördüğü sarı kartlar doğruydu. 24’te Cenk-Berkan Kutlu mücadelesinde Beşiktaşlılar penaltı beklediler. Berkan’ın Cenk’in koşu yoluna doğru bir hamlesi yok. Bana göre bu bir çarpışma ve hakemin devam kararı bence doğru.

Gol iptali doğru

61’de Atiba kaleci topu oyuna sokarken topu eliyle oynuyor. Topu elle bilerek oynamak serbest vuruşu gerektirir. Sarı kart için bu pozisyonda yeterli koşullar yok. Oyunun imajını bozan bir durum da yok. Bence ikinci sarı kart bu pozisyonda gerekli değildi. 74’de Josef’e hakem doğru bir sarı kart gösterdi. Ancak 82’de Josef, Davidson’un ayağına şiddetli şekilde bastığında da sarı kart görerek oyundan atılmalıydı. Öztürk bu sarı kartı çıkartmadı. 89’da Alanyaspor golünün VAR müdahalesi sonucu faul gerekçesiyle iptali doğruydu.