2 ay sonra bir şeyler karalamak, yaşanan felaket dışında başka bir konu üzerine bir şeyler düşünüp yazmak o kadar zor oldu ki...

Öncelikle, depremde hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına baş sağlığı ve sabırlar diliyorum. Depremden yaralanan ve bu felaketten etkilenen herkese de geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Tüm gücümüzle yaraları sarmak için ilk günden bu yana çabalıyoruz fakat bu onların yarasına ne merhem olabilir ne de acıları unutturabilir. Biz elimizden geldiğince ne faydamız olursa hayata geçirmeye devam edeceğiz. Umarım ülkemizde bu felaketle birlikte bir şeyler değişir ve bir daha da böyle bir acı yaşamayız. Bu son olsun!

Afet sonrasındaki birleşme ve dayanışma, Türk futbolunun belki de verdiği en iyi sınavlardan biri oldu. Başta 4 büyükler olmak üzere futbol kulüplerinin, Türkiye’nin en büyük STK’larından biri olduklarını gösterdiği bir süreç yaşadık. Sağladıkları etki ve koordinasyon, bence onların da kendilerinin ne kadar olumlu bir etki yapabileceğini gördükleri bir duruma dönüştü. Bu gücü hep bu süreçteki gibi iyiye ve olumluya kullanırsak neler olabileceğini hayal etmemiz bile yeterli. Tüm stadyumlar yardımların toplandığı ve dağıtım yapıldığı alanlara dönüştü. Taraftarlık aidiyeti ve sosyal medya gücüyle, çok kısa sürede muazzam miktarda yardım deprem bölgesine ulaştırıldı. Daha sonra kalıcı çözümler için harekete geçildi; kalıcı konteynırlar, okul yapımları, bunları takip eden bilet satışları, maçlar, bağış gecesi, planlanan hazırlık turnuvaları gibi birçok konuda aksiyon alındı. Yanlış anlaşılmasın, bunlar zaten olması gereken şeyler ve bunlara alkış tutmuyorum. Buradaki dayanışmaya dikkat çekmek, normal zamanlarda da bunu gösterirsek her alanda daha güzel bir Türk futbolu ortaya çıkarabileceğimizi vurgulamak istiyorum. Her ne kadar süreç içerisinde çeşitli maksadını anlamadığımız açıklamalar olsa da uzun zaman sonra birlik ve beraberlik görmek bir nebze olsun iyi hissettirdi.

Zaniolo’ya teşekkür…

Türk futbol tarihinin en fantastik transferlerinden biri, Türkiye tarihinin en acı felaketine denk geldi. Bunun hiçbir öneminin olmadığı aşikar keşke bu olay yaşanmasaydı da 10 tane Zaniolo gelmeseydi ama böyle bir futbolcunun Türkiye’ye gelince direkt yardım toplamaya gitmesi, bağış yapması ve acımızı samimi bir şekilde paylaşması her anlamda çok nazik bir hareketti. Buraya gelmeyi istemeyebilirdi ya da gelip etliye sütlüye karışmayabilirdi.

Uluslararası üne sahip bir futbolcunun gelip bu şekilde davranması, belki İcardi gibi, Mertens gibi coşku oluşturmadı ama taraftarla arasında hiç unutulmayacak bir bağ yarattığını düşünüyorum. Eminim diğer transferler de tüm kulüplerimizde yardım süreçlerinde rol almışlardır. Ancak transferin boyutu, oyuncunun değeri açısından Zaniolo üzerinden konuyu ele alarak, bu yardımda desteği olan tüm futbolculara teşekkür ederiz…

Dünya Kupası, seçilen yer ve buna bağlı olarak takvim sebebiyle tartışmalı bir şekilde başladı. Bir de tüm bunların üstüne Netflix’te yayınlanan FIFA belgesiyle tartışmalar tırmandı. Kiralık taraftarlar ve içki konusu başta olmak üzere, organizasyonla ilgili de birçok alanda memnuniyetsizlikler belli bir süre devam etti. Dünya Kupası İletişim Komitesi’nin bu süreçte etkili iletişim aksiyonlarını tam olarak gerçekleştiremediğini düşünsem de, futbolun etkisi ve kupaya olan tutkuyla beraber, çoğu eleştiri yerini zamanla “En iyi dünya kupası bu muydu?” ya da “Artık kış aylarında mı oynanmalı?” gibi sorulara bıraktı. Organizasyonu yerinde takip etmediğim için detaylar konusunda yorum yapamayacağım ancak bu kupa gösterdi ki, önyargılı olmamak ve herkese “ama”’sız saygı göstermek, hiç unutmamamız gereken erdemler. Buna kendimi katarak da söylüyorum, süreçteki yanlışları veya düzeltilmesi gereken noktaları elbet konuşalım ama bunlar da güzelliklerin önüne geçmemeli diye düşünüyorum.

Katar – Ronaldo – Messi – En iyisi?

Hepimizin hatırlayacağı, yıllar sonra sohbetlerde bahsi geçecek bir turnuva oldu. Tabii bunun en önemli sebepleri Ronaldo ve Messi’ydi. İlk olarak Ronaldo’nun Piers Morgan’a verdiği yarı talihsiz yarı samimi röportajı kupanın başına damga vurdu. Burada gazeticilik başarısını tebrik etmemiz gerekirken, Ronaldo’nun da kariyerine ve konumuna hiç yakışmayan bir röportaj olduğunu belirtmeliyim. Ronaldo söyledikleriyle sadece Manchester United’tan gönderilmekle kalmadı, Ronaldo – Messi arasında kalan veya bu anlamda bir tercihi olmasa bile futbolu seven çoğu insan tarafından büyük bir antipati kazandı ve kupanın devamında biraz da futbol başarısına bağlı olarak ortalığı Messi’ye bırakmış oldu. Messi, Dünya Kupası’nı kazandı ve böylelikle her kupayı kazanmış oldu. Tartışmayı da “naçizane” bitirdi. Ronaldo’nun kariyeri, yaptıkları hiçbir zaman tek bir röportaja, maç veya turnuvaya indirgenemez. Benim bu konuda onunla ilgili bir şey dememe de gerek yok, önemi de yok. Ancak büyük futbolculuğun veya sporculuğun sadece saha içinde değil, saha dışında da olması gerektiğini savunuyorum. Geri dönüp kariyerine baktığında, onun için “keşke” diyeceği anlardan biri olacağına eminim…

2022 – 2023?

Futbolumuzda 2022 senesi geride kalırken; Dünya Kupası arasının ligimize iyi geleceğini düşünmüştüm ancak, tansiyon anlamında pek iyi gelmedi gibi gözüküyor şimdilik.

Futbol yönetimi anlamında özellikle iletişim tarafında daha yoğun frekansta bir iletişim çabası görüyoruz. Örnek olarak; hakemle ilgili konuşanlara getirilen cezalar ve bunun öneminin kamuoyuna aktarılması ya da uzatma dakikaları ile ilgili Dünya Kupası’nda uygulanan kurallarının hızlıca hayata geçirilmesi (tempo sorununu tam çözmese de) gibi maddeleri sıralayabiliriz. Tabii bunların hepsi hakem hatalarıyla yerini hala çözülmeyi bekleyen Hakem – VAR meselesine çeviriyor ve bütün çaba boşuna gidiyor. Hakem konuşmayalım diyen de hakem konuşmaya, hakem konuşan da daha fazla konuşmaya başlıyor. Konunun bir adalet arayışı değil de, yapılan olası hataların neden bilinçli yapıldığını düşünmekle ilgisi olması gerektiğini kaçırıyoruz. Ya da gerçekten bilinçli yapılıyorsa bunun çözümünün derinden bir temizlik olması gerektiğini kaçırıyoruz. Bu da bizi şu soruya götürüyor; sorunu derinlemesine çözmeye çalışmadan, sadece adalet diye bağırmak hoşumuza gidiyor olabilir mi acaba?

2022 umarım herkes için güzel geçmiştir, zorlu koşullarda insanoğulu birçok anlamda test ediliyor. 2023’ün herkese önce sağlık sonra huzur ve tüm dünyaya barış getirmesini dilerim. İyi seneler….

Dünyada sermayenin el değiştirdiği, eskiden sermayeyi elinde barındırabilen sektörlerin değiştiği herkesin malumu, sağır sultan bile duydu. Dijital dünyanın gelişimi ve bu dünyanın yarattığı devler, birçok pazarı büyüttü, değiştirdi ve geliştirdi. Buna en güzel örneklerden biri, şu ara bir dijital platformda yayında olan benim de her gün çok severek kullandığım Spotify’ın hikayesi “The Playlist” dizisinde anlatılanlar. Spoiler vermeden çok kısa bahsetmek gerekirse, müzik endüstrisinin dijital içerik tüketimine ve üretimine uygun hale gelmesi ve bu süreçte yaşananları konu alıyor.

Futbol endüstrisinde de bu değişim ve dönüşüm söz konusu. Geçtiğimiz aylarda Barcelona’ya stadından formasına sponsor olan Spotify’dan zaten bahsetmiştik. Hatta o yazıda, futbol endüstrisinin bu gibi kurumlarla ortak bir gelir modeli veya dijital içerik tüketicisini direkt hedefleyen iş modelleri oluşturamazsa sonunda her formanın bir Formula 1 aracına dönüşebileceğini belirtmiştik. Şimdi buna benzer başka bir haber spor gündeminde yerini aldı. The Athletic’in haberine göre Google, Tottenham stadına sponsorluk için en ciddi adaylar arasındaymış. Sponsorluğun hacmi ile ilgili net bir bilgi yok ancak yaklaşık 1 milyar euroya mal olan bir stadın sponsorluk bedeli de benzer yerlerde olacaktır. İngiltere, futbol ekonomisi konusunda ders alınması gereken bir yer olduğu için, Barcelona’daki sponsorluktan mutlaka daha az ödün verilerek bir anlaşma yapılacaktır. Fakat ok yaydan çıkmış durumda, bu dijital devlerin, sektör oyuncularının entegrasyonu öyle ya da böyle olacak, her ülkede, her ligde, her takımda…

Ben de bizim futbol dünyamızdaki tüm paydaşlarımıza bir soru sormak istiyorum. Futbol, altyapı, hakemler ve ilgili tüm bileşenler olarak Avrupa’yı yakalamak zor ancak tabii denemek, hedefi oraya koymak da gelişimin bir parçası. Ülke olarak, dijital entegrasyonumuz hiç azımsanmayacak kadar yüksek ve iyi durumda. Sosyal medya platformlarından e-ticaret sitelerine, mobil oyunlara kadar durum böyle. Ülkede de hala ciddi ölçüde futbol izleyicisi varken, işin teknik kısmında yarışçı olmaya çalışırken bir yandan da daha avantajlı olduğumuz, halihazırda pazarlama alanında yarışçı olmak mantıklı değil mi? Bu alanda yarışmacı olabilmek sadece dijital entegrasyonla ilgili değil tabii, içeriğimizin, yani futbolumuzun da bir şeyler vaat etmesi gerekiyor. Siz de kabul edersiniz ki bu alanda umutsuz olmamızı gerektirecek bir durum yok. 83 milyonluk bir nüfus, doğru kullanırsa birçok kaynak ve neredeyse Türkiye’nin her şehirde güzide takımımız var. Şeker, un, yağ her şey hazır, pastayı yapacak bir irade, bir kolektif akıl şart sadece…

Dünya futbolunda 2022-2023 sezonuna genel anlamda bir giriş yapıldı diyebiliriz. Ligimiz de hızlı ve çekişmeli bir şekilde başladı. Bu sene bir futbolsever olarak dileğim sadece futbol anlamında rekabetçi olmayan aynı zamanda da iletişim/pazarlama olarak kulüplerimizin güzel anlamda birbirleriyle rekabet etmesi. Ben de bu ay yazımda, yaz döneminden beri gözüme takılan güzel birkaç işi paylaşmak ve açıkcası benim de çok heyecanla karşıladığım bir haberi paylaşmak istedim.

Galatasaray’dan Fark Yaratan Transfer Tanıtımları

Hepimizin bildiği ve tahmin ettiği üzere, çoğu futbolseverin en sevdiği dönem genellikle transfer sezonları oluyor. Doğru veya yanlış birçok haber, kafada kurulan takımlar, transfer çalımları gibi konular gündemi yoğun bir şekilde meşgul ediyor. İsimler büyüdüğü zaman ise, beklenti de büyüyor. Kulüplere de hem transfer hamlesi olarak hem de duyurusu anlamında bu beklentiyi karşılamak düşüyor. Bu sene ligimize birçok büyük isim transfer edildi. Bunun sevindirici ama bir o kadar da düşündürücü yanları var. Bu detaylara buradan çok girmeyeceğim tabi… Ancak transfer duyurularında fark yarattığını düşündüğüm Galatasaray’a ayrı bir parantez açmak gerekiyor. Özellikle Mertens ve Torreira transferlerinin duyurusunda kullandıkları Twitter Space aktivasyonu çok güzel düşünülmüş, farklı bir işti. Böyle işler hem kendiliğinden haber oluyor hem de etkisi çok daha uzun sürebiliyor. Twitter’ın spor gündemi üzerindeki etkisi ve etkinliğini anlamak için bu işte uzman olmaya gerek yok. Böyle bir mecrada, bu kadar büyük isim ile böyle bir işe kalkışmak hem cesaret hem de vizyon işi. Bu vesileyle böyle bir duyuru planladıkları için Galatasaray İletişim ve Pazarlama ekibini daha sonra da buna katılım gösteren futbolcuları tebrik ediyorum.

Fenerbahçe’den Futbolun İyileştirici Gücüne Katkı

Toplumlarda zıtlık yaratan herhangi bir olgu, kurum, platform iyi kullanılırsa aynı zamanda birleştirici veya iyileştirici bir güce dönüşebilir. Fenerbahçe’nın yakın zamanda başlattığı ve her hafta uyguladığı bir proje tam da buna örnek. Sarı-lacivertliler, sezon başından itibaren, tedavi altında olan çocukların seremoniye çıkma hayallerini gerçeğe dönüştürerek, her hafta iç saha maçına dijital olarak bir kardeşimizle sahaya çıkıyor. Sahaya çıkan bir futbolcunun elinde yer alan tabletle dijital de olsa orada olabilmek, kardeşlerimize hem moral oluyor hem de unutamayacakları bir deneyim yaşama imkanı sağlıyor. Örnek olması ve çeşitlendirilerek çoğalması gereken bu uygulamaya umarım diğer kulüplerimiz, farklı şekillerde futbolun iyileştirici veya birleştirici gücüne katkı sağlamak adına hayata geçirirler. Fenerbahçe Kulübü’ne ve bu projenin hayata geçirilmesine vesile olanların akıllarına ve emeklerine sağlık…

Her yeni başlangıçta, enseyi karartmamanın, optimist olmanın hayatta önemli bir meziyet olduğunu düşünür ve uygun olan koşullarda elimden geldiğince böyle bakmaya çalışırım. Sürekli optimist bir yaklaşımı da doğru bulmayarak, hayatın her alanında olduğu gibi denge sağlanması gerektiğine de inanırım. Sonuçta hayatın birçok alanı gri bölgelerden oluşuyor, burada konuştuğumuz spor, futbol, iletişim de böyle alanlar. Ancak bazı kurumlar, bu gri alanları düzenlemek ve düzenlemelerini denetlemekle yükümlüdür. TFF de bu kurumlardan biri.

Yeni tazelenen TFF yönetimi de göreve başladığında yine buradan optimist bir bakış açısıyla konuyu ele alıp, beklentilerimizi dile getirmiştik. Süper Lig’in resmi web sitesi için çalışmalar olduğunu ve sosyal medya hesabının açıldığını söylemeden diğer konulara geçmek haksızlık olurdu. Süper Lig’in resmi hesabının gidecek çok yolu olmasına rağmen, bir adım atıldı sonuç olarak. Henüz etkileşim alabilecek ya da farklı bir içerik görmedik. İyi bir web sitesi yapılacağına da, bu işe talip olanları iş hayatından bildiğim, tanıdığım için az çok tahmin edebiliyorum. Ancak bunlar sadece iletişimin araçları, tabi efektik ve verimli olmaları önemli ancak TFF gibi bir kurumun paydaşlarıyla (takımlar, hakemler, oyuncular vb.) yaptığı pro-aktif ve re-aktif iletişimin tarzı ve içeriği de en az araçlar kadar önemli.

İlk olarak, kadroda izin verilen yabancı oyuncu konusuyla ilgili çok enteresan bir süreç yaşandı. Yabancı sayısı ile ilgili kimsenin anlamadığı bir metin yayınlandı ve açıklayıcı olmaktan uzak bir metin olduğu için de herkes farklı yorumlayabildi. Bazı takımların avantajına, bazı takımların dezavantajına geldiği yönünde konuşmalar başladı. Sonra bir açıklama daha yapıldı, konunun ilk anlaşıldığı gibi değil, 14+3 olacak şekilde ve +3’ün de birçok kuralı olduğu anlaşıldı. Tüm bu karmaşanın iletişim açısından en talihsiz kısmı ise bu açıklamanın lig başladıktan sonra, oynanan bir haftanın içinde bazı takımların maçları oynandıktan sonra yapılmasıydı. Zamanlama yanlış, içerik karmaşık sonucu da kaos oldu tabi.

İkinci önemli bir konu da hakemlerle ilgili yaşanıyor. Hakemlerin niyetine, kalitesine vs. burada hiç girmeyeceğim o konu benim uzmanlık alanım değil ancak, açıklanan ve sürekli ortada gezen bir algoritma meselesi var. Dünya üzerinde herhangi bir işte veri kullanılıyor ve bu veri daha sonra işlenerek bir içgörüye dönüşüp ona göre karar alınıyorsa herkese bunu alkışlamak düşer. Malum veri, bu dünya düzeninin petrolü ve her zamankinden daha güçlü. Türkiye gibi bir coğrafyada özellikle konu futbolsa, bu şekilde getirdiğiniz bir yeniliğin iletişimi de şeffaf olmalı. Eğer gerçekten böyle bir algoritma varsa ve hakemler buna göre atanıyorsa, bu algoritmanın nasıl çalıştığını demo bir hafta seçilerek anlatılması şart. Hakemler nereden puan alıyor, nereden kaybediyor şeklinde insanların kafasında bir şeylerin canlanması gerekir. Eğer bir hafta tüm kamuoyunda kötü bir maç yönettiğine dair ortak kanı oluşmuş bir hakem ondan sonraki hafta yien görev alabiliyorsa, bunu insanlara algoritma diyerek açıklayamazsınız.

Sonuç olarak TFF yönetimi hala yeni sayılır ve tam anlamıyla eleştirmeden süre vermek gerekir. Takip ettiğim spor kamuoyunda da bu vaktin Kasım’a kadar olduğu belirtiliyor. Umarım Kasım’da doğru iletişim uygulamalarını ve adil bir şekilde yönetilen bir Türk futbolunu buradan yazmak nasip olur.

Son olarak, 30 Ağustos Zafer Bayramı’nı kutluyor, Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını rahmet ve minnetle anıyorum.

Ligler bitti, çoğu futbolseverin en sevdiği dönem; transfer dönemi başladı. Tabiki de birçok taraftar takımın yaptığı, yapacağı transferle ilgilenip, hazırlık maçları, erken Avrupa maçı oynayan takımlar derken odağını yeni sezona çevirmiş durumda. Ancak geride bıraktığımız sezonun sonrasında Türk futbolunda önemli bir değişim yaşandı.

Belli bir süredir, bizim de burada bahsettiğimiz hatalı ve paydaşları arasında bir uzlaşı olmadan yönetilen futbolun yönetimi değişti. Özellikle iletişim alanında hem pro-aktif hem de re-aktif süreçlerde yapması gereken aksiyonlarının çok gerisinde kalan TFF, yeni yönetimiyle geçtiğimiz dönemde bu alanlarda yaşanan sorunların farkında olduğunu en azından şimdilik gösterdi diyebiliriz.

Öncelikle paydaşların uzlaşma alanları arasında yer alan Rezerv Lig ve yabancı kuralı konusunda hızlıca yol alındı. Kulüplerin bu iki konu ile ilgili kesin ve net duruşları kamuoyunda biliniyordu. Rezerv ligin ve yabancı kuralının şu ekonomik ortamda kulüplerin elini rahatlatacağı kesin. Tabi belli bir süre uygulanıp, meyvelerini her anlamda aldığımız 14 yabancı kuralının en doğru yöntem olduğunu düşündüğümü belirtmek isterim. Futbolcunun yerlisi yabancısı olmaz, iyisi ve kötüsü olur. En azından geçtiğimiz sene yer alan kural devam ettirilerek yerli piyasasının daha da yukarıya çıkmasının önüne geçildi. Son dönemde yurtdışından ülkemize gelen oyuncuların, çok daha yüksek bonservis bedelleriyle ihraç edildiğini de hiçbir zaman göz ardı etmemek gerekiyor. Bu durum, kulüplerin vizyonlarını ve stratejik planlamalarını hazırlarken; hem yeni gelir kalemi olarak hem de dünya futbolunu daha detaylı bir şeklide inceleme ve öğrenmelerine yardımcı olmaktadır.

İletişim tarafına baktığımızda da, hem Süper Lig’in web sitesi hem de sosyal medya hesapları için bir çalışma başlatıldığını öğrendik. Bunlar çok sevindirici gelişmeler ancak sürecin nasıl yönetileceğini de dikkatli bir şekilde incelemek lazım. Umarım yıllardır atıl kalan futbolun hem dijital hem de geleneksel iletişimi tekrar olması gereken duruma gelir. Yönetimin içinde iletişim anlamında değerli isimler var, umarız bu defa farklı olur.

Burada ele aldığım konularda, iletişim/pazarlama ve rekabet yönetimi alanında yurt dışından hep iyi örnekler verdik. Tüm Türkiye’nin zaman zaman düştüğü “Avrupa ne yaparsa yapsın iyidir” tuzağına düşmeden bir konuyu ele almam gerektiğini düşündüm. Avrupa’nın göbeğinde, medeniyetin “beşiğinde” yaşanan bir Şampiyonlar Ligi Finali rezilliğine ve tarihin kendi kalesine atılmış en güzel golüne değinmemek olmazdı.

Öncelikle işin insani boyutunu konuşmak gerek. Bileti olan taraftarların stada alınmamasından tutun da polisin agresif bir şekilde futbolseverlere müdahalesine kadar tamamiyle korkunç bir süreç. İngiliz ve Fransız tarafları bu süreç için birbirlerini suçlayarak; Fransız tarafı ve UEFA 75 bin adet olması gereken bilet miktarının sahte biletlerle 110 bin adet olduğunu, İngiliz tarafı ise bilet okuyucularının problemli olduğunu belirtmişti. Ne olursa olsun, bir senelik futbol takviminin içindeki en büyük organizasyon olan Şampiyonlar Ligi Finali’nin taraftar açısından bu hale gelmesi çok ama çok büyük bir skandala ve çok fazla insan mağduriyetine yol açmıştır.

İşin bir de futbol boyutuna gelirsek, bu olaylardan ve iddia edilene göre program akışındaki sorunlardan kaynaklı 36 dakikalık, tam 3 kez yaşanan maçın başlangıcının ertelenmesi konusu var. Maç başlangıcına kadar nereden tutarsanız tutun elinizde kalan bir Şampiyonlar Ligi Finali ve bu finalin ‘medeniyetin beşiği’ olarak gösterilen lokasyonu Paris var...

Sonuç olarak iletişim anlamında UEFA bir açıklama yayınladı ve bağımsız bir rapor hazırlandığını duyurarak, taraftarlardan özür diledi. UEFA'dan yapılan açıklamada, "UEFA, Şampiyonlar Ligi finali öncesinde korkutucu ve üzücü olaylar yaşamak ya da bu olaylara tanık olmak zorunda kalan tüm taraftarlardan içtenlikle özür dilemektedir. Hiçbir futbol taraftarı bu duruma düşürülmemelidir ve bu bir daha yaşanmamalıdır." ifadeleri kullanıldı.

Yetmez. Sorunu yaşayan tüm taraftarlara bir paydaş iletişimi yapılması, gerekirse maddi ya da manevi tazminat ödenmesi şarttır. Hangi taraftarın ne zahmetlerle, fedakarlıklarla oraya geldiğini bir saniye düşünseniz bile yapılan ayıbın büyüklüğü ortaya çıkıyor.

Başlığımızda da belirttiğimiz gibi “Kendi Kalesine Atılan En Güzel Gol” çünkü bu durumun herhangi başka bir Doğu Avrupa veya Akdeniz ülkesinde gerçekleştiğini düşünmek bile istemiyorum. Herhalde o ülke bir daha herhangi bir organizasyona bırakın ev sahipliği yapmasını, aday bile gösterilmesi imkânsız olurdu!

Bu vesileyle Cem Yılmaz’ın Yahşi Batı filminde söylediği bir repliği tekrar hatırlatmak isterim:

“Batı’nın iyi yanlarını alacaksın”...

Dünya futbol kamuoyunun ilgisini son zamanlarda en çok Manchester City – Liverpool rekabeti çekiyor. Özellikle önce Cristiano Ronaldo’nun, sonra da Messi’nin ayrılması ve ekonomik dengesizlikler sebebiyle La Liga ve Real Madrid – Barcelona rekabeti, tahtını Premier Lig ve City – Liverpool’a kaptırmış durumda. İşin teknik, taktik boyutunun ve belki de yıllar sonra futbolu kökünden değiştiren Cruyff gibi anılacak olan Guardiola ve Klopp’un, etkisini bir kenara bırakacak olursak, ligi pazarlamanın yanında, rekabeti pazarlayabilme becerisi de en az bir önceki saydığımız faktörler kadar önemli.

Mazisi yok ama değeri çok!

Hepimizin malumu, Premier Lig’in esas rekabeti Manchester United ve Liverpool arasındadır. Hatta Premier Lig’in kurulduğu yıldan bu yana bir türlü başarı yakalayamamış Liverpool, Ferguson döneminde Manchester United’ın da iyice gerisinde kalmıştı. Fakat dünyadaki en büyük rekabetlere baktığımızda, o rekabeti büyüten çoğunlukla mazileri olmuştur. Güncel performans, dönemin sonuçlarını belirse de rekabetin büyüklüğünü her zaman isimleri ve geçmişleri belirlemiştir. Manchester City gibi sermayeye satılmadan önce büyük rekabetlerde neredeyse hiç adı olmayan bir takımı şu anki olduğu noktaya getirmek, satın alan yönetim kadar Premier Lig’i bir eğlence aracı ve ticaret olarak görüp pazarlayabilenlerin de başarısıdır. Liverpool ise 2015’te Klopp’un gelişiyle birlikte halihazırda geninde olanları ortaya çıkarmaya başladı. Son 6-7 senede çok kısa dönemler dışında hem İngiltere’de hem de Avrupa’da sürekli rekabet ettiler, etmeye de devam ediyorlar. Bir adım geriye atan La Liga ve Real Madrid – Barcelona rekabetinin eksikliğinden doğan dünya futbolunun en üst seviye rekabet açlığını bir nevi gidermiş oldular.

Bir maçtan fazlası: 10 Nisan City - Liverpool

Puan durumu, Şampiyonlar Ligi’ndeki olası bir final öncesi moral avantajı, şampiyonluk yarışında mental üstünlük gibi birçok anlam ifade eden maçta, biraz da mesleki bakış açısıyla bir alanda yapılan işler fazlasıyla dikkatimi çekti. Maçtan önce iki teknik adam da özel bir röportaj verdiler ve belki de tüm dünyayı maçın atmosferine sokmaya başladılar. İki hoca da birbirine övgü dolu sözleri ve uzun dönemli bakış açılarıyla böyle bir rekabetin oluşmasında hem ne kadar etkilerinin olduğunu hem de bunu başarabilmenin yollarını gösterir gibilerdi. Sonrasında maça iyice yaklaşmışken, son döneme damga vuran bu rekabetle ilgili videolar, içerikler üretilmeye ve servis edilmeye başlandı. Maçın sonucu 2-2 biterken, şahane bir futbol oynandı ve en üst seviyede olduklarını herkese gösterdiler, diyebiliriz. Maç sonunda iki teknik adam da sıcağı sıcağına kenara geldi, röportaj verdi ve yine bu sefer canlı olarak tüm dünya önünde birbirlerini daha iyi yaptıklarını kanıtlar nitelikle sözler söylediler, görüntü verdiler.

Peki bize ne kaldı?

O gün bizim ligimizin en pazarlanabilir maçı olan Fenerbahçe – Galatasaray karşılaşması vardı. Bir sürü alanda uçurum olan karşılaşmayı tabii ki karşılaştırmayacağım. Ama o gün fark ettim ki yeni sezonun başlamasına sadece 4 ay varken; yayıncısı, federasyon başkanı, kurulları, yabancı kuralı, kaç takımla oynanacağı belli olmayan bir futbol endüstrisinin, içinden bu denli fair-play, karşılıklı saygı, aynı denli rekabet isteği, sağlam sabredilen yapılar içeren bir rekabet çıkarmasını artık hayal bile edemeyecek noktadayız. Belki de hiçbir zaman İngilizlerin seviyesine ne pazarlama anlamında ne de teknik/taktik olarak gelemeyeceğiz ama en azından denediğimizi görmek bile futbol sevgisini hiç istemeyerek bu trajikomik futbol ortamından dışarıya kaydıran Türk futbolseverlere yetecek de artacak bile.

Herkesin geçmiş bayramını kutlarım.