Cissokho’nun Burak’ı çekerek düşürdüğü pozisyonda verilen penaltı kararı ve 83’te Burak’ın attığı goldeki ofsayt tespiti doğruydu. Uzatma dakikalarında Burak ’ın yerde kaldığı pozisyonda “Penaltı verilmeliydi ” diyenlere saygı duyarım ancak ben pozisyonda penaltıyı gerektirecek kadar güçlü bir temas olmadığını ve penaltı verilmemesinin daha doğru olduğunu düşünüyorum.

47. dakikadaki “VAR uygulaması ” protokolü öğrenmemiz açısından ders niteliğindeydi. Hosseini ’nin eline gelen topta Antalyaspor lehine penaltı beklentisi vardı ancak elle oynama öncesi kaleci Onur’a da bir faul vardı. Bu durumu izleyicilere anlatmak için hakem ekibi “Sonucu bilinen bir inceleme” yaptılar ve penaltıdan önce bir faul olduğunu izleyenlere protokole uygun bir şekilde anlatmış oldular.

VAR sistemiyle birlikte, hakem hataları sayısal olarak ifade edilmeye, bizzat MHK tarafından basın açıklamasıyla duyurulmaya başlandı. Böylece, somut verilerden yola çıkarak; “Hakemlerimiz ne kadar başarılı, Avrupalı hakemlere nazaran performansları nasıl?” karşılaştırma şansımız doğdu. Ligin 9. haftası itibariyle 37 hatalı karar VAR müdahalesiyle düzeltilirken; hakemlerimiz ortalama 2.18 maçta bir VAR yardımına ihtiyaç duydular. Ligin ilk 4 haftasına kadar, değişen hatalı karar sayısı 9, hatalı kararların maçlara oranı ise 4’tü. Bu istatistik gösteriyor ki: Her geçen hafta hakemlerimizin yanlış karar sayısı artıyor ve performanslarında kötüye gidiş söz konusu.

Avrupa’ya bakınca...

Bu rakamları, Avrupa’nın önde gelen futbol ülkeleriyle karşılaştırdığımızda durumun vahameti daha net ortaya çıkıyor. Şu ana kadar Fransa, İtalya ve Almanya’da 16; İspanya’da 26 hatalı karar VAR yardımı ile düzeltildi. Lig başına ortalama 18.5 hatalı karar! Biz de bu sayı 37... Onlar, ortalama 4.37 maçta bir VAR’a ihtiyaç duyarken, biz de bu oran 2.18...

2 kat fark var

Yani hakemlerimiz ile Avrupalı meslektaşları arasında 2 kat kalite farkı oluşmuş, hakemlerimiz Avrupalı hakemlerin iki gömlek gerisinde kalmış. O yüzden Makedonyalı, Litvanyalı, İsrailli hakemler Şampiyonlar Ligi’nde cirit atarken, Fransa’nın, Almanya’nın, İtalya’nın 2- 3 numaralı hakemleri Şampiyonlar Ligi’ni mesken tutmuşken; bizi en iyi bilen UEFA Hakem Komitesi Başkanı Rozetti, Çakır haricinde hakemlerimize Şampiyonlar Ligi’nde maç koklatmıyor.

Veriler ortada

Hakem yöneticilerimiz “VAR mükemmel işliyor!” derken, örtülü bir gerçeği açık ediyor: “Hakemlerimiz her geçen gün geriye giderken, Avrupalı meslektaşlarıyla da araları kalite olarak açılıyor.” Aksini iddia eden varsa verilerle konuşabilir!

Not: Yurtdışı istatistikler; S Sport yorumcusu, eski hakem Murat Fevzi Tanırlı’dan alınmıştır.

Maçın henüz 6. dakikasında Erzurumspor’un Özer ile attığı gol, Riva’dan gelen uyarıyla geri alındı. ‘Ofsayt Tespit Etme Çizgisi’ yine başroldeydi. Golü atan Özer’e, gol pasını veren Emrah ofsayt pozisyonundaydı. Haklı olarak gol iptal edildi. 68’de İbrahim Akdağ-Rodallega mücadelesinde Bülent Yıldırım, Trabzon lehine penaltı düdüğü çaldı. VAR devreye girdi ve pozisyonu tekrar izleyen Yıldırım penaltıyı iptal etti. Pozisyonda bana göre de penaltı yoktu. Rodallega kendisine faulü gerekltiren bir temas olmamasına rağmen kendisini abartarak yere atmıştı. Sonuç olarak; iki VAR müdahalesi ile iki önemli hatadan dönüldü ancak karşılıklı düzeltilen bu iki karar puanların paylaşılmasının önüne geçemedi.

Maçın 19. dakikasında Reis’in eline gelen topu Fırat Aydınus göremedi. VAR devreye girdi ve Beşiktaş haklı bir penaltı kazandı. Top çok uzak mesafeden geliyordu ve Reis’in elini toptan kaçıracak vakti de vardı. “Roco Reis’e faul yaptı” diyenlere de katılmam. Top Reis’in eline temas ettiği anda Roco’nun ona faulü gerektirecek bir itmesi yoktu. Maç sırasında çok büyük bir kaosun eşiğinden dönüldüğü kanaatindeyim. Göztepe’nin ilk golü çok kritikti. Her golde olduğu gibi bu gol de VAR kontrolünden geçecekti. Kontrolün tamamlanmasını beklemeyen Aydınus maçı başlattı.

Kural hatası olacaktı!

Bu sırada Riva’dan gelen uyarıyla oyunu tekrar durdurdu ve incelemenin sonucunu bekledi. Allahtan gol ofsayt çıkmadı. İnceleme sonucu ofsayt çıksaydı, Aydınus da golü iptal etseydi; oyun başladıktan sonra kararını değiştirmiş olacaktı. Bu da ‘Kural hatası’ tartışmalarını beraberinde getirecekti. Aydınus başlama vuruşunu yaptırdıktan sonra oyunu durdurduğunda, durdurma sebebi her ne olursa olsun oyuna hakem atışıyla başlamalıydı.

Ortalamanın üzerinde penaltı tartışması olan bir maçtı. 40. dakikada Ndiaye- Sakho, 49. dakikada Ozan Kabak-Sakho, 50. dakikada Rodrigues-Yusuf Erdoğan mücadelelerinde Bursasporlular penaltı bekledi. Üç pozisyonda da Palabıyık ‘devam’ dedi. Bence üç kararında da haklıydı.

61. dakikada ise Ozan Kabak-Lima mücadelesinde, Lima yerde kaldı. Palabıyık bu kez penaltı düdüğünü çaldı. Karar doğruydu, Ozan’ın müdahalesi rakibeydi.

Pozisyonda ‘Bariz Gol Şansı’ olmasına rağmen, Ozan’ın sarı kart görmesi de doğruydu. Çünkü değişen ‘Bariz Gol Şansı’ kuralına göre savunma oyuncusu topla oynama mesafesinde ise ve niyeti topla oynamaksa artık kırmızı yerine sarı kart gösteriliyor.

Olaylı Konyaspor-Beşiktaş U21 maçıyla ilgili karar açıklandı. Bu ligde temsilci olmadığından, hakem raporu esas alınmış olmalı! 5 Konyasporlu ‘Saldırı’ suçundan 5 maç, 1 Beşiktaşlı ise yine ‘saldırı’ suçundan 2 maç ceza aldı. ‘Saldırı’ maddesinin alt/üst sınırı 5 ila 10 maç... Konyasporlular alt sınırdan cezalandırılmış. Beşiktaşlı futbolcu ise belli ki ‘haksız tahrik’ indirimi yapılarak 2 maç ceza almış! Cezalardan şu anlaşılıyor: ‘Konyasporlu 5 futbolcu toplu halde Beşiktaşlılar’a saldırmış. Bütün Beşiktaşlılar -biri hariç- yedikleri dayağa razı olmuş, hiç karşılık vermeden, el kaldırmadan beklemişler!’

Toplu saldırı var

Bana göre bu cezalar ‘Hayatın olağan akışına uygun değil. Biri saldırırken diğeri seyretmez. Kabul edelim öyle oldu. O halde ortada ‘Toplu saldırı var!’ demektir. ‘Toplu saldırı’ var ise bu kez de Konyasporlular’a neden alt sınırdan ceza verdiğinizi izah edemezsiniz. Belli ki ‘Ya maçın hakemi yaşananları eksik rapor etmiş ya da Hukuk Müşavirliği eksik sevk yapmış. En son seçenek çok daha acı: ‘Ya da Fikret Orman’ın sert açıklamaları sonrası, Disiplin Kurulu her zaman ya ptığı gibi ‘denge(!)’ sağlamaya çalışmış!

Ümit Öztürk’ün 28’de verdiği penaltı ve Vida’ya gösterdiği kırmızı kart yüz de 100 doğruydu. 33’te Volkan’nın gördüğü sarı kart hatalıydı. Kesinlikle kırmızı olmalıydı. Volkan rakibinin bilekten üstüne, kramponunun vidalarıyla, yaralayıcı bir müdahalede bulunmuştu. Pozisyona VAR neden karışmadı anlayamadım.

49’da ise Medel-Uğur pozisyonunda penaltı kararı çıktı.Öztürk pozisyonu tekrar izlemesine rağmen kararını değiştirmedi. Bana göre pozisyonda penaltı yoktu. 90’da Babel, Hadziahmetovic’in kasığına kramponunun vidalarıyla bastı. Yaralayıcı ve acımasız bir hareketti. Kırmızı kart çıkmalıydı.

Video başında Mete Kalkavan yine pozisyona müdahale gereği duymadı. VAR’ın olduğu bir maçta, kararların bu kadar tartışılır olması kabul edilebilir değil.

Başakşehir'in verilmeyen golü sırasında VAR bağlanttısı kopmuştu. Golde ofsayt yok görünüyor. Ancak Riva ile iletişim kesildiyse hakem Palabıyık kimle görüştü ve golü iptal etti? Cevap aradığımız soru bu.

Bu maç, VAR’a olan güveni yerle bir etti. Başakşehir’in golü sırasında yayıncının ekrandaki uyarısından anladığımız kadarıyla, Riva ile bağlantı kopmuştu. Golde ofsayt yok görünüyor. Bağlantı koptuysa, hakem Palabıyık kimle görüştü ve golü iptal etti? Cevap aradığımız soru bu! 4. hakemin yanında “VAR sorumlusu” bulunuyor. Bu kişi Riva’yla telefon bağlantısı kurabiliyor. Ofsayt bilgisini hakemler bu kişiden almışsa, bu hem protokole aykırı hem de tam bir skandaldır. Karar mekanizmasına, hakem ekibi haricinde bir TFF görevlisi dâhil olmuş olur ki buna inanmak istemem.

İşler hiç iyi gitmiyor

Bu pozisyonla ilgili; sonradan kamuoyuyla paylaşılan hiçbir görüntüye de artık güvenmem. Çünkü görüntüde oynama yapıldı tartışmalarını önleyemezsiniz. Fenerbahçe-Beşiktaş maçında Atiba’nın pozisyonu ile ilgili bir gün sonra görüntü sızdırmak, Bursaspor maçında video hakemlerin yerlerinde olmadıklarını gösteren görüntü, şimdi bu pozisyon... İşler hiç iyi gitmiyor. VAR başımıza bela oldu!