Deniz Çoban, maçın hakemi Suat Arslanboğa ve VAR odasının performansını değerlendirdi...

Dün akşam oynanan karşılaşmanın hakemi Suat Arslanboğa, maç içerisinde oyunun kontrolünü kaybetti. Maç süresince 9 sarı kart gösterdi. Göstermediği en az 4 sarı, 2 tane de kırmızı kart vardı. Faul kararlarında da standardı yakalayamadı.

Hakemi itmenin karşılığı...

34’te Douglas, Gulbrandsen’i düşürdü. Arslanboğa faulü çaldı ancak göstermesi gereken sarı kartı göstermedi. Bu pozisyona itiraz eden Ljajic ile Arslanboğa arasında bir diyalog geçti ve ardından Ljajic Arslanboğa’yı itti. Hakemi itmenin karşılığı net bir kırmızı karttır ancak Arslanboğa sarı kart göstermekle yetindi. Bu dakikada Beşiktaş 10 kişi kalmalıydı.

Faulü yapan Douglas’tı

45’te Douglas Gulbrandsen’i tekrar düşürdü. Pozisyonda bariz gol şansı da vardı. Douglas’ın kırmızı kartla oyundan atılması gerekirdi ancak Arslanboğa, Başakşehir aleyhine hücum faul çaldı. Gulbrandsen’in Douglas’a faulü gerektirecek bir müdahalesi yoktu. Arslanboğa ikinci kez kırmızı kartına başvurmayarak önemli bir hataya imza attı. Hakem devreyi bitirmiş olsa bile, VAR müdahalesi olması halinde kararını gözden geçirebilir ve değiştirebilirdi. Devreyi bitirmiş olması pozisyonu tekrar izlemesine engel değildi.

Beşiktaş’ın penaltısı doğru

84’te Beşiktaş’ın kazandığı penaltı doğruydu. Hakem göremedi ama VAR’ın gözünden kaçmadı. Beşiktaş lehine olan pozisyonda VAR müdahalesi olması ve Başakşehir lehine olacak pozisyonlarda VAR müdahalesi olmaması Başakşehirlileri hayli sinirlendirdi... 23’te Ljajic’in eline çarpan topta Başakşehirliler’in penaltı beklentisi gereksizdi, penaltı yoktu. 50’de Burak’ın ceza sahası dışında Mert ile girdiği mücadelesinde faul yoktu, hakemin devam kararı doğruydu.

Maçın hakemi Arda Kardeşler lige iyi başlayamamıştı. İlk hafta yönettiği Fenerbahçe-Gazişehir maçında hayli eleştirilmişti. Geçtiğimiz hafta Başakşehir maçındaki performansıyla sınıfı geçince, bu hafta Malatya’daki bu önemli müsabakaya atandı. Oyuncuların gerginlikten yana olmadığı, sakin geçen ve çok fazla kritik pozisyonun yaşanmadığı maçı hata yapmadan tamamladı. Birkaç kez oyuncuların penaltı beklentileri oldu ama devam kararları yerindeydi. İki sarı kart hatası dışında, kartlarında genelde tutarlı davrandı. Son düdüğü çaldığında arkasında tartışılacak önemli pozisyonlar bırakmamıştı.

Geçen hafta Alanya’da yaşananlar ve Fenerbahçe’nin yaptığı kural hatası itirazı sonucu gerilen ortamda, hakemin işi de zorlaşmıştı. Bitigen çok zor bir maçı bir pozisyon dışında başarıyla tamamladı. Fenerbahçe’nin beraberlik golü öncesi hakemin korner kararı hatalıydı top Ozan’dan çıkmıştı. Bu aut/korner hatası “Kural Hatası” tartışmalarına da ışık tutacak bir örnek teşkil etti. Kural Kitabı’nda: “Topun tamamı en son hücum eden takımın bir oyuncusuna dokunduktan sonra (gol dışında) kale çizgisini geçince aut kararı verilir.” diye yazarken, hakem korner kararı verdi.

Kural hatası yok...

Alanya da, aut sırasında kuralda yazan “Aut kullanılırken tüm rakip oyuncular ceza sahası dışında olmalıdır” ifadesinden yola çıkarak “kural hatası var!” diyenler, bu pozisyon için ne derler? Kuralda yazan ifadeyi hakem uygulamamış. Bu maçta da mı kural hatası var? İşin aslı... Ne bu maçta ne de Alanya maçında kural hatası yok! Böyle şeyler için maç tekrar olmaz!

Öncelikle prosedürün nasıl işleyeceğine bakalım... Fenerbahçe TFF’ye yazılı olarak müracaat edecek. TFF bu itiraz üzerine MHK’den görüş isteyecek. MHK de hakemden yaşananlarla ilgili ek rapor talep edecek. Maçın hakemi ek raporunu sunacak. Bu rapora istinaden MHK, maçta kural hatası olup olmadığı ile ilgili görüşünü TFF yönetimi ile paylaşacak. TFF yönetimi kararını verirken hakem raporu ve MHK görüşünü elbette dikkate alacak fakat kararı kendi değerlendirmesi sonucu verecek. Alacağı karar tamamen MHK görüşüne aykırı da olabilir. Alınan kararla ilgili Tahkim Kurulu’na itiraz yolu açık olacak.

Kural çok açık

Kural “Vuruş kullanılırken, rakip oyuncular ceza alanını terk edecek kadar vakit bulamamışsa, hakem oyunu devam ettirir” diyor. “Vuruş yapılırken ceza sahasını terk etmemiş bir rakip oyuncu top için mücadeleye girerse, topa dokunursa vuruş tekrarlanır” diye de devam ediyor. Kurala göre baktığımızda Alanyalı Bakasetas ceza sahası dışından gelerek Jailson’a baskı yapıyor ve topa dokunuyor. Burada herhangi bir ihlalden söz edilemez.

IFAB tartışmaların önüne geçti

Cisse’nin ceza sahasından çıkmadığı için kendisine avantaj sağladığı yönünde serzenişler var. Kural koyucu IFAB bu tür tartışmaları önlemek için de bir sirküler yayınlayarak, doğabilecek tartışmaların önüne geçmeye çalışmış. 2 Ağustos 2019’da yayınlanan sirkülerde: “Bir oyuncu rakip oyuncuların ceza sahasını terk etmesini beklemeden oyuna başlamak isteyerek bir avantaj elde etmeye çalışırsa, sonrasında oluşabilecekleri de kabul etmiş sayılır!” diye açıklama yapmış. Dolayısıyla bu pozisyonda kural hatasından bahsedilemez.

İki ihtimal var

Elimizdeki görüntülerle, taç atışının ne zaman yapıldığı ve hakemin hangi aşamada düdük çaldığıyla ilgili bir kanaat oluşturamıyoruz. Burada iki ihtimalden söz edebiliriz.

1.İhtimal

Eğer hakem, Alanyalı oyuncunun tacı atmasını bekleyip, taç atıldıktan sonra oyunu durdurarak tacın tekrarlanmasını istemişse, bu bir kural hatasıdır. Maçın tekrarı gerekir. Çünkü taç atıldıktan sonra hakem yerinden atılmadığı için tacı tekrarlatıyorsa, Futbol Oyun Kuralları’na göre topu rakip takıma vermesi gerekir.

2.İhtimal

Diğer yandan hakem, Alanyalı oyuncunun tacı yerinden atmayacağını düşünerek, tacı atmadan müdahale ederek, tacın yerinden atılmasını istemiş olabilir. Taç atılmadan önce beden diliyle ve düdükle tacın yerinden atılmasını işaret edeceği sırada küçük bir sapmayla top oyuna girmiş de olabilir. Burada esas olan hakemin ne yapmak, olaya hangi aşamada müdahale etmek istediğidir. Hakem bu tacı ikinci ihtimali uyguladığı için yine aynı takıma attırmışsa, burada sorun yok diyebiliriz, kural hatası olmaz.

Net bir görüntü yok

Net karar veremememizin nedeni yeterli netlikte bir görüntüyü henüz görmemiş olmamızdan. Sahip olduğumuz görüntüleri temel alarak, hissiyatımı sorarsanız ben ikinci seçeneğin yaşandığı, Özkahya’nın taç atılmadan olaya müdahale etme isteğinde olduğunu düşünüyorum.

Türkiye’de her şey olabilir!

Tekrar kararı çıkar mı derseniz, o konuda net fikir ortaya koyamıyorum. Evrensel ilkelere ve elimizdeki görüntülere göre bu maç tekrar edilmez. Fakat Türkiye’de dönem dönem; zamana, kişilere ve kulüplere özel anlaşılmaz kararların verildiği oldu. Bu sefer de öyle bir karar çıkarsa şaşırmam.

Maçın 27. dakikasında Fenerbahçe ceza sahası içinde Gustavo’nun, Fernandes’in tendonuna bir müdahalesi var. Burada penaltı kararı verilmesi gerektiğini düşünüyorum. İlk yarının son saniyesinde gelen Alanyaspor’un beraberlik golünde ise ciddi bir olumsuzluk var. Fenerbahçe kalecisi Altay topu taca vurduğu zaman, biz ekranda Altay’ın kendi savunma oyuncularına sitem ederken görüntülerini izledik.

Bu sırada hakemin düdük sesini duyarken, maçı anlatan Sayın Ercan Taner: “Hakem Alanyasporlu oyuncunun tacı yanlış yerden kullandığını belirterek, yerinden atılmasını istiyor” dedi. Atılan o taç ile Alanyaspor’un beraberlik golü geldi. Futbol Oyun Kuralları’na göre taç yerinden atılmamışsa, taç rakip takıma geçer! Burada yaşananlar Ercan Taner’in anlattığı gibi olmuşsa bu tacı Fenerbahçelilerin kullanması gerekirdi.

46.dakikada Cisse’nin golünde oyun kuralları açısından bir sorun yoktu. Jailson topu aldığında ona baskı yapan Alanyasporlu Bakasetas ceza sahası dışındaydı. Kural: “Ceza sahasından çıkmayan oyuncu; topa, rakibe müdahale edemez, top için mücadeleye giremez” diyor.

Cisse bunların hiç birini yapmıyor, dolayısıyla sorun yok! Maçın içerisinde Alanyasporluların ve Fenerbahçelilerin penaltı beklediği bir-iki pozisyon daha oldu ancak ben hakemin bu pozisyonlardaki devam kararlarının doğru olduğunu düşünüyorum

Gazişehirli Kayode milli arada Hatayspor ile oynanan hazırlık maçında Hakem Caner Ak’a küfür ediyor. Bir değil, birkaç kez aynı sözü tekrarlıyor! Gazişehir kanadının maç sonu, ‘Aman hocam yazma!’ yalvarışlarına aldırmadan, bu sözleri raporuna da yazıyor. Hukuk Kurulu da ‘hakaret’ nedeniyle Kayode’yi disipline sevk ediyor. Cezası minimum 3 maç! Disiplin Kurulu ne yapıyor? Kayode’nin yaptığı ‘hakaret’ değil, ‘sportmenliğe aykırı hareket’ diyor... Yani ‘hakaret’i, ‘hareket’ yapıyor!

Kural belli ama...

Disiplin talimatımıza bakarsanız, ifadeler net! Hakemin maçta kart ile cezalandırdığı ihlallerde, ikinci sarı karttan ve bariz gol şansından atılan oyuncular dışında, 1 maça denk gelen ceza yok. Oyuncu ihlali ağır tahrik altında işlemişse, o zaman aldığı ceza 1 maça düşebilir ki Kayode’nin kırmızısında tahrik unsuru yok! Futbol Oyun Kuralları’nda ‘sportmenliğe aykırı hareketler’in neler olduğu 12 madde altında sıralanmış, hiçbir maddenin küfürle ilgisi yok. Zaten hakem Kayode’nin suçunu sportmenliğe aykırı olarak değerlendirse sahada ona sarı kart gösterecekti.

Küfrün cezası kırmızı!

Kuralda bir oyuncu ‘saldırgan, hakaret edici veya küfürlü şekilde konuşursa cezası kırmızı karttır’ diye yazıyor. Hakeme söylenen sözün; söyleyiş şekli, tarzı, sıklığı, ses tonu, oyuncunun o sıradaki beden dili de tamamen hakemin değerlendireceği ve takdir edeceği bir konudur ki, sıradan bir zamanda söylenen söz o şartlar altında hakem tarafından hakaret olarak algılanabilir de... Bu değerlendirme tamamen hakemin takdiridir.

VAR’dan sonra çift subap!

Maçın hakemi Caner Ak takdirini yapmış, Kayode’nin ağzından dökülen sözleri, ‘saldırgan, hakaret edici ve küfürlü’ olarak kabul etmiş, kırmızı kartını göstermiştir. Disiplin Kurulu üyeleri masa başında kendilerini ‘hakem yerine koyarak’, hakemin kararını değiştirmişlerdir. ‘Bu ihlal kırmızı kartı değil, sarı kartı gerektirir!’ demişlerdir. Bundan böyle Disiplin Kurulumuz’dan gösterilmeyen kırmızı kart, verilmeyen penaltı olduğunda da düzeltmelerini bekliyoruz. Nasılsa bir kere hakemliğe soyundular, devamı gelsin! VAR’dan sonra çift subap olur!

Vida atıldı ve penaltı kararı verildi. Penaltı da doğru, kırmızı kart da... Vida’nın topla oynama şansı ve topla oynama niyeti yoktu. Dolayısıyla sarı kart olmazdı! Ancak penaltıdan hemen önce tacı kullanan Morais, tacı tek ayağının üzerinde kullandı. Taç yüzde 100 hatalı atılmıştı. Taç atışının Beşiktaş’a verilmesi gerekirdi. Dolayısıyla penaltı ve kırmızı kart hakem hatası sonucu meydana geldi. VAR protokolü gereği hatalı taç atışlarına VAR müdahale edemiyor... O yüzden müdahale olmadı. Elneny ve Kayode’nin kırmızı kartlarını değerlendirmeye gerek yok sanırım. Sokak döğüşünde olacak müdahaleler elbette kırmızı kart olur. Video başındaki Alper Ulusoy’un müdahalesi yerinde.

Sıkıntı büyük gözüküyor

Hakem için söylenecek çok şey var. Başarısız bir yönetim sergiledi. Bir penaltı veriyorsun ama pozisyon öncesi tacı hatalı atan Morais’i; 4.hakemin, yardımcı hakemin oradayken; pozisyon hemen önündeyken gözünden kaçırıyorsun. Bir sarı kart çıkartıyorsun ama VAR devreye giriyor: “Bir sarı yetmez” diyor! VAR’a gidip iki kırmızı kart çıkartıyorsun. Gazişehir’in 3. golüne ofsayt veriyorsun, gol nizami çıkıyor! Neresinden bakarsanız, bakın; sıkıntı büyük!

Dün akşamki maçın hakemi Ali Palabıyık, geçtiğimiz sezon yönettiği Fenerbahçe-Galatasaray maçı sonrası Galatasaraylılar’ın tepkisini çekmiş ve o günden itibaren Galatasaray maçı yönetememişti. Bu yüzden Palabıyık için zor geçmeye aday bir maçtı. Fakat beklenen olmadı ve onun için şanslı bir gece oldu. Kendisini zorlayacak pozisyonlarla karşılaşmadı. Çıkardığı sarı kartlarda yanılmadı, tutarlı davrandı. Aytaç’a Lemina’ya yaptığı faul sonrası sarı kart göstermesi gerekirdi, göstermedi.

Tek kart hatası var

Tek kart hatası bence buydu. Son dakikalarda Adem yerde kalınca penaltı bekledi ancak bence hakemin devam kararı doğruydu. Başka penaltı beklentileri de oldu ancak hakemin devam kararlarının doğru olduğunu düşünüyorum. Hajradinovic’in golünün ofsayt gerekçesiyle iptalinde de yardımcı hakem Serkan Olguncan yanılmadı.