Cüneyt Çakır, 49’da Pelkas’ın, Hugo’ya faulünü değerlendiremedi ve devamındaki pozisyonda Fenerbahçe, beraberlik golünü attı. Ev sahibinin üçüncü golü öncesinde de Çakır ve yardımcıları, Valencia’nın elle düzelttiği topu göremediler.

Dün akşam oynanan maç, bundan önceki Fenerbahçe-Trabzonspor maçlarına göre, pandemi koşullarında oynanınca, doğal olarak atmosferi düşük bir karşılaşmaya sahne oldu. 44. dakikada Luiz Gustavo, Abdülkadir’i kolundan tutarak düşürdü. Pozisyon ceza sahası dışındaydı. Kademede savunma oyuncusu olduğundan Gustavo’ya gösterilen sarı kart da doğruydu. Fenerbahçe beraberlik golünde topa kafa vurmak üzere yükselen Tisserand’ın omzuna çarpan top devamında Trabzonspor ağlarına gitti. Hakemler burada kritik bir karara imza attılar. Asla hakemleri eleştiremem ama milimetrik bir ölçüme de ihtiyaç duyulan bir pozisyon olduğunu söyleyebilirim.

Sonucunda korner kazandılar

Çakır adına maçta 2 şanssızlık yaşandı. İlki 49. dakikada yaşandı. Pelkas’ın Hugo’ya faulünü Çakır değerlendiremedi. Top taca çıktı, tacı kullanan Fenerbahçeliler daha sonra korner kazandılar. Kornerden Fenerbahçe’nin beraberlik golü geldi. İkinci şanssızlık ise 3. golün geldiği kornerden önce yaşandı. Hakemler, Valencia’nın elle düzelttiği topu göremediler ve o hücumun sonu köşe vuruşu oldu. O köşe vuruşundan gelen topta da Fenerbahçe, 3-1 öne geçti.

Hafta arası yazımda da belirttiğim gibi Arda Kardeşler’in FIFA kokartını göğsüne taktığı günden beri tartışmalardan uzak yönettiği herhangi bir üç büyük takım maçı yok. Dün akşam Erzurum’da da Kardeşler, aynı performansını sürdürdü. Maçın gidişatını olumsuz etkileyen kararlara imza attı. 20. dakikada Galatasaray’ın ilk golü öncesi Babel’in İbrahim’e net faulü var. Bir kere değil, üç defa faul yapıyor. Net faul olması gereken pozisyona VAR’dan da olur gelmesini anlayamadım. Kesinlikle golün faul gerekçesiyle iptali gerekirdi.

Faul bile olmayabilir

43. dakikada Marcao’nun Gomes’e net bir faulü var ve VAR müdahalesi sonucu verilen penaltı doğru. Ancak sahada en doğru yerden ve en doğru açıyla bu pozisyonu izleyen Kardeşler’in bu kararı kendisinin vermesini beklerdim. 73. dakikada Falcao’nun ikinci sarı kartına katılmak mümkün değil. Erzurumlu oyuncunun abartılı beden diline aldanan Kardeşler, hatalı bir ikinci sarı kart çıkartıyor. El yüze gelmiyor ve bu müdahalenin faul olup / olmadığı tartışılırken, ikinci sarı hiç olmaz.

Geçtiğimiz haftayı gençlerle ve yeni yüzlerle götüren MHK, bu hafta tecrübelileri sahaya sürmüş. Sosyal medya yaygarasını bir kenara bırakırsak, Çakır’ın Fenerbahçe-Trabzonspor mücadelesine atanmasının yadırganacak bir tarafı yok.

MHK önceki yılların aksine değişik atama prensibiyle yoluna devam ediyor. Maçları hakemler arasında adaletli paylaştırmaya gayret ediyor. Şu ana kadar 60 maçı farklı 27 isim yönetti. 6. hafta itibariyle 3 maçtan fazla görev alan yok! Bazı hakemleri maçtan maça koşturup, bazılarını kızakta bekletmiyor. Kadroyu daha geniş tutuyor; gençleri/yaşlıları, tecrübelileri/tecrübesizleri harmanlıyor. En azından ilk 6 haftadaki görüntü bu... Geçtiğimiz haftayı gençlerle ve yeni yüzlerle götüren kurul, bu hafta tecrübelileri sahaya sürmüş. Trabzonspor-Fenerbahçe maçı için Cüneyt Çakır tercih edilmiş. Sosyal medya yaygarasını bir kenara bırakırsak, Çakır’ın bu maça atanmasının yadırganacak bir tarafı olmadığı fikrindeyim.

Hepsinde kusur bulunur

Ligde 40 maç üstü yönetmiş hangi ismi bu maça verseniz, hepsiyle ilgili bir kusur bulacak durumdayız. MHK’nın her maça genç hakem bulacak hali yok. Ligde 300’ün üzerinde maç yönetmiş olan Çakır’ın her takımın lehine/aleyhine hataları olmuştur. Geçmiş maçlarındaki hatalı kararlarının üzerinden gidersek, dünyada sayılı hakemlerden olan Çakır’a ülkemizde maç yönettiremeyiz.

Kardeşler’e dikkat!

Daha önce de birkaç kez ifade ettiğim gibi Arda Kardeşler’in performansı FIFA kokardını taktığı günden beri bir türlü vasatı aşamadı. Neredeyse tartışmalardan uzakta yönettiği bir büyük takım maçı yok. Bu hafta Galatasaray’ın zorlu Erzurum deplasmanında onu izleyeceğiz. Umarım bu kez beni şaşırtır. Beşiktaş maçının hakemi Alper Ulusoy ise geçen yılın aksine bu sezona iyi başladı. Yönettiği iki maçta da performansı geçen yılın çok ilerisindeydi.

Babel'in eline gelen top, kaza ile çarpma mı, bilerek elle oynama mı? Kitabın 104. sayfası "El/kol omuz seviyesinin üstündüyse/aşıyorsa, bilerek elle oynama sayılır" diyor. Golün hemen ya da sonra olmasının önemi yok, iptal doğru.

Galatasaray’ın iptal edilen golünde yaşananlar kısaca şöyleydi: “Kalecinin kurtarışı sonrası Babel’in 'omuz hizasının üzerine' kadar kalkmış olan eline temas eden top, Mustafa Pektemek'in önüne düştü ancak Taylan’ın baskısı neticesinde Pektemek sağlıklı bir vuruşla topu uzaklaştıramadı. Top Belhanda’nın önünde kaldı ve onun vuruşunda ağlarla buluştu.” Golün VAR marifetiyle iptal edilmesi tartışma konusu oldu. Şunu hemen belirtelim... Futbol oyun kurallarına göre 'topun ele çarpması' başka bir konudur, 'topu elle oynamak' başka bir konudur.

Önümüzde iki seçenek var

Topun ele teması sonrası bir gol olursa aşağıda yer alan iki seçenek devreye girer:

1- Atılan golden önce topun ele 'kaza' ile çarpması sonrası hemen bir gol atılırsa bu gol iptal edilir. Ancak topun ele 'kaza' ile çarpmasının sonrasında, aradan zaman geçtikten sonra gol olursa iptal edilmez.

2- Atılan golden önce oyuncu topu 'bilerek' eliyle oynarsa; ister hemen sonra isterse belli bir zaman sonra gol olsun (Atak başlangıç fazı içerisinde olması koşuluyla) her şartta golün iptali gerekir. O halde soru şu: “Babel’in eline gelen top, 'kaza' ile topun ele çarpması mı yoksa 'bilerek elle oynama' mı?” Burada da imdadımıza oyun kuralları kitabının 104. sayfasındaki ifade yetişiyor: “Oyuncu topa eli/kolu ile dokunduğunda; el/kol seviyesi omuz seviyesinin üstündeyse / aşıyorsa, topla bilerek elle oynamış sayılır.” Oyun kurallarında da açıkça ifade edildiği gibi Babel’in top eline çarpmamış, Babel topla bilerek eliyle oynamıştır. Dolayısıyla golün 'hemen' ya da 'daha sonra' olmasının bir önemi yoktur. Gol iptalinde oyun kurallarına aykırı bir durum yoktur.

Galatasaray lehine verilen penaltı çok netti. Saracchi'nin kapalı koluna çarpan topuna penaltı beklendi ama Numanoğlu'nun kararı doğruydu. Etebo'nun iki sarı kartında da hata yapmadı.

Dün kariyerinde 7. Süper Lig maçına çıkan Tugay Kaan Numanoğlu’nun89-66, zor bir maçın altından kalktığı fikrindeyim. Elbette hataları vardı ama kritik kararlar verirken zorlanmadı. Düdüklerinde doğruluk oranı yüksekti. Özellikle kendisine gösterilen tepkilerde eğilip bükülmedi ve kart göstermekte çekinmedi. İlerisi için ümit verdi. Galatasaray lehine verdiği penaltı çok netti. Tartışmasız doğru karar verdi. 38’de Saracci’nin kapalı koluna çarpan topta penaltı beklentileri oldu ancak devam kararı doğruydu. 45+2’de Etobo’nun ikinci sarı kartı doğruydu. Rakibinin umut vaat eden atağını önlemişti. İlk sarı kartı da doğruydu. 71’de Belhanda’nın golünde VAR devreye girdi ve doğru bir elle oynama tespiti yapıldı.

Dün akşam oynanan maçın hakemi Atilla Karaoğlan çok sayıda kritik karar vermek zorunda kaldı. Doğrularının yanında yanlışları da vardı. 23’de Ozan’ın ortasında top Poko’nun parmaklarını sıyırıyor. Kolları doğal pozisyonunda değil. Hakemin göremeyeceği bu pozisyonda VAR’ın devreye girmesi son derece doğru. Fakat Caner’in kullandığı taç atışı öncesi Ozan’ın Halil’e net bir faulü var. Taç yerine Göztepe lehine faul verilmeliydi.

MHK’nın tavrına aykırı 33’te Serdar Aziz, rakibinin önüne doğru kayıyor. Tripic topu çekiyor, sonrasında top çok gerisinde kalınca, kayan Serdar’dan gelen teması kullanarak kendisini yere bırakıyor.Bu penaltıya katılmıyorum. Hele ki son seminerde MHK’nin: “Kolay penaltı istemiyoruz!” tavrına aykırı bir karar. Bence oyunun devam etmesi gerekirdi. 43’de Fenerbahçe ikinci golü öncesi verilen korner kararı tartışma yarattı. Top Nazım Sangare’ye çarpmış gibi görünüyor ama buna kesin kanaat getirmemiz için elimizde net bir görüntü de yok. O yüzden hakem kararına saygı duymak gerekir. 76’da Cisse serbest vuruş kullanılırken, Halil’in topuğuna basıyor ancak top henüz oyuna girmediği için penaltı vermek mümkün değil

Bu haftanın hakemlerini, yönetecek maçları daha önce yönettikleri maçlardaki performanslarını, maçların zorluk/önem derecelerini yan yana koyarak bir değerlendirme yapmam gerekirse yapılan bu atamalarda kusur ve eksik bulabilirim. İlk yapacağım eleştiri de: “Gençleştirme bir plan dâhilinde ve performansa dayalı yapılmalı!” olurdu. Fakat bu hafta ben olumlu tarafından bakmak istiyorum.

Talepleri hayata geçiyor!

Tüm kamuoyu, sahada yeni yüzler görmek istediklerini sürekli söylüyorlar. “Bu hakem gitsin, düdüğü assın” diye söze başlayanlar “Alttan gelen geç hakemler maçlarımızı yönetsin!” diye sürekli demeçler veriyorlar. Yıllardır mikrofonlara konuşulan taleplerin(!) hayata geçeceği bir hafta yaşayacağız.

2 hakem ilk kez...

Ligde henüz 15 maçı olan Atilla Karaoğlan Fenerbahçe, 13 maçı olan Bahattin Şimşek Trabzonspor-Başakşehir gibi önemli bir maç ve sadece ligde 6 maçı olan Tugay Kaan Numanoğlu Galatasaray’ın lig lideri Alanya’yla oynayacağı maçı yönetecek. Turgut Doman ve Mert Güzenge ilk kez lige merhaba derken, Erkan Özdamar ikinci maçına çıkacak.

İyi gelişmeler var

Bu haftanın hakem performanslarını öngörebilmek çok mümkün gözükmüyor. Tecrübe eksiği olan isimlerin neler yapabileceklerini yaşayarak göreceğiz. “Aynı haftada bu kadar cesaret aşırı mı?” test etmiş olacağız. Diğer yandan bir gerçek var ki hakemler açıklandıktan sonra hiçbir hakem ismi sosyal medyada gündem olmadı. Bu bile çok iyi bir gelişme.

Geçtiğimiz hafta sonu, Üst Klasman hakemleri eğitim için İstanbul’da bir otelde toplandı. Eğitimde kullanılan konu başlıkları ve görüntüler, ilk dört hafta ligimizde yaşanan ve üzerinde en çok konuşulan pozisyonlardan seçildi. Japp Uilenberg’in de katıldığı seminerde MHK, tartışılan pozisyonlarla ilgili görüşlerini hakemlere aktardı. Herhangi bir hakemin hatasının üstünü örtmek ya da bir takıma hoş görünmek derdinde olmadılar, yapılan hataları yumuşatmadılar, yanlışları gizlemediler. Bu yönüyle MHK’nın eğitim planlaması övgüyü hak etti.

Penaltı pozisyonları ve kırmızı...

Seminerin ardından, iki çıkarımda bulunmak mümkün…Bunlardan ilki: “En çok tartışılan pozisyonlarda MHK, hakemlerin kararlarını onayladı.” Trabzon kanadının tepkisini çeken, Denizlispor maçında Nwakaeme’nin iptal edilen penaltısı ve yine aynı maçta, Serkan’ın yerde kaldığı, Trabzonsporlular'ın penaltı beklediği pozisyondaki; hakem Volkan Bayarslan’ın devam kararı doğru olarak değerlendirildi. Gaziantep FK maçlarındaki penaltı pozisyonu ve Flavio’nun kırmızı kartında da Aydınus haklı bulundu.

Kritik konu: VAR müdahalesi

Ligin ilk maçında Fenerbahçe maçında yaşananlarla ilgili Rizespor Başkanı Sayın Hasan Kartal’ın zehir zemberek açıklamalarının muhatabı Arda Kardeşler'in de pozisyonlarda haklı olduğu ifade edildi. Bu seminerin ikici önemli konusu ise “VAR müdahale çizgisi” olarak öne çıktı. MHK sene başında “Kolay penaltı istemiyoruz!” açıklaması yapmıştı. Bu fikrinin arkasında duruyor ve kolay penaltılara müsaade edilmesini istemiyor. UEFA/FIFA normlarının ve VAR Protokolü’nün emrettiği 'Açık, bariz hata' kavramının dışına çıkılarak, müdahale çıtası aşağıya çekilerek, VAR’ın devreye girmesi isteniyor.

İki elle sarılmak penaltı!

Ayrıca serbest vuruşlar sırasında ceza sahası içinde oyuncuların birbirine sarılarak yaptığı mücadelelerde, daha hassas olunmasını ve iki el kullanılarak yapılan bir müdahale olması durumunda, penaltı olarak değerlendirilmesi isteniyor. Bu pozisyonlarda VAR’ın da aksiyon alması bekleniyor.

Tartışmalar alevlenecek gibi

Şahsi fikrim penaltılarla ilgili bu yorumlar hakemlerin kafalarını karıştıracak gibi görünüyor. Hakemler bu güne kadar belirlenmiş normların dışında hareket etmeye yönlendiriliyor. VAR devreye girdiğinde ve hakemler kenara geldiklerinde tartışmaların sonlanması beklenir. Şu durumda, hakemler kenara geldiklerinde tartışmalar bitmeyecek aksine alevlenecek gibi duruyor.